کلید نوآوری فناورانه در سازمان‌های پژوهشی

در یک پژوهش بررسی شد؛

با افزایش شدت رقابت جهانی، سازمان‌های پژوهش و فناوری نیازمند تقویت مدیریت راهبردی خود به منظور تبدیل شدن به سازمان‌های موثر، کارآمد و هدف‌گرا برای نوآوری و توسعه فناوری و تخصیص منابع خود مطابق با استراتژی کلی پژوهش و فناوری هستند.

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری هانسی، با افزایش شدت رقابت جهانی، سازمان‌های پژوهش و فناوری نیازمند تقویت مدیریت راهبردی خود به منظور تبدیل شدن به سازمان‌های موثر، کارآمد و هدف‌گرا برای نوآوری و توسعه فناوری و تخصیص منابع خود مطابق با استراتژی کلی پژوهش و فناوری هستند. رویکرد‌های مختلف به استراتژی، نگاه‌های متفاوتی به منابع خلق ثروت و ماهیت موضوع مدیریت راهبردی دارند که سازمان‌ها با آن مواجه شده‌اند.

رضا بندریان (استاديار و عضو هيئت علمی پژوهشگاه صنعت نفت) در مقاله‌ای با عنوان «رویکرد منابع مبنا به مدیریت راهبردی سازمان‌های پژوهش و فناوری» به این موضوع پرداخته است که چهارچوب نیروهای رقابتی موضوع مدیریت راهبردی را در واژه ساختار صنعت، موانع ورود به بازار و جایگاه‌یابی می‌بیند.

مدل تئوری بازی مسئله مدیریت راهبردی را به عنوان تعاملی میان رقبا با انتظارهای مشخص از چگونگی رفتار یکدیگر می‌بیند و رویکرد منابع مبنا بر جستجوی دارایی‌های خاص سازمان متمرکز می‌شود.

* مدیریت راهبردی سازمان‌های پژوهش و فناوری  

تخصیص و به کارگیری مناسب منابع نامشهود یک تصمیم راهبردی مهم بـرای سازمان‌های پـژوهش و فناوری است

در این پژوهش آمده است که دارائی‌های نامشهود یکی از پیشرانه‌های کلیدی نوآوری فناورانه و ارزش سازمانی در سازمان‌های پژوهش و فناوری هستند. تخصیص و به کارگیری مناسب منابع نامشهود یک تصمیم راهبردی مهم بـرای سازمان‌های پـژوهش و فناوری است.

به زعم این پژوهش فرایند تجمیع دارائی‌های نامشهود به خودی خود مکانیزمی مجزا برای افزایش عملکرد سازمان‌هـای پژوهش و فناوری نیست. بلکه مدیریت اثربخش منابع مشهود و نامشهود در دسترس است که تمایز را در عملکرد سازمان‌های پـژوهش و فناوری تعیین میکند.

این پژوهش توضیح می‌دهد که  بیشتر کار‌هایی که بر روی مدیریت راهبردی سازمان‌های پژوهش و فناوری انجام شده بر جذب منابع مالی و نیروی انسانی تمرکز کرده‌اند. تحقیقات اندکی بر چگونگی بهترین به کارگیری و استفاده از منابع نامشهود در سازمان‌های پژوهش و فناوری متمرکز شده‌اند.

از دیدگاه پژوهشگران این پژوهش همزمان سازمان‌های پژوهش و فناوری با ابهام‌های شدیدی در خصوص چگـونگی مـدیریت راهبـردی پـژوهش و فناوری و چگـونگی ارتباط ارکان راهبردی سازمان خود مواجه بودند.

* مثلث تعامل‌های پویا

به زعم این پژوهش مثلث تعامل‌های پویا و تغییر شکل‌های بین سرمایه انسانی، سرمایه رابطه‌ای و سرمایه سازمانی که به طور خاص بر مبنای تئوری پیکره‌بندی ارزش  بنا شده است باید در سازمان‌های پژوهش و فناوری ایران مورد مطالعه موردی قرار گیرد و برخی شواهد پشتیبانی کننده از وجود آن در سازمان‌های پژوهش و فناوری ارائه گردد.

در این پژوهش آمده است که توسعه تجزیه و تحلیل‌ها به اجزاء کوچک‌تر منابع درکی عمیق‌تر از ضریب بهره‌برداری منابع خاص فراهم می‌کند و این
درک عمیق بینشی برای پتانسیل منابعی که راندمان بالایی دارند و آنهایی که استفاده کارآمدی از آن‌ها نمی‌شود فراهم می‌کند. این کار دقت و ارزش تجزیه و تحلیل منابع در سطح اول را افزایش می‌دهد.

از سویی دیگر در این پژوهش آمده است که برای اجرای توسعه استراتژی مشارکت در سازمان‌های پژوهش و فناوری مناسب باشد که درباره همکاری تصمیم‌گیری می‌کنند. ایـن امر مستلزم درک درستی از ماهیت دارائی‌های نامشهود شرکاء، چگونگی مکمل بودن آنها برای یکدیگر و چگـونگی اهرم شوندگی آنها برای تقویت جایگاه رقـابتی حاصل است.

در پایان یافته‌های این پژوهش آمده است که بینش‌های به دست آمده بـرای سازمان‌های پـژوهش و فناوری به منظور اصلاح عبارتند از:

• سازمان‌های پژوهش و فناوری در عمل دو کسب و کار دارند. نخست کسب و کار اصلی از نوع فروشگاه ارزش و دوم کسب و کار فرعـی از نـوع زنجیره ارزش، این دیدگاه منجر به سازماندهی مجددی از شیوه عملیات در سازمان‌های پژوهش و فناوری می‌شود. 
• منابع در سازمان‌های پـژوهش و فناوری بـه شـیو‌ه‌ای ناکارا و غیر اثربخش مورد استفاده قرار می گیرد. در نتیجه تمرکز بر گفتگو با دنیای خارج، در درجه اول با مشتریان و اعضای شـبکه باید افزایش یابد.
•  قراردادن یک سیستم مدیریت تحقیقات که هم جهـت راهبردی بالا – پائین و پیشنهاد‌های تحقیقاتی پائین – به بالا را در بر بگیرد و باید در سازمان‌های پـژوهش و فناوری پایداری کسب و کار را افزایش و وابستگی به افراد را کاهش داد.
• وابستگی به مدیریت در سازمان‌های پژوهش و فناوری برای تعیین جهت به منظور افزایش پایداری و کاهش ریسک ذاتی باید افزایش یابد.
• دیدگاه‌های مختلفی در میان مدیران از چگـونگی اداره کسب و کار وجـود دارد. در اولـین گام بایـد دیدگاه کسب و کار را در میان مدیران هماهنگ کرد.
• بهبود پتانسیل برای استقرار روابط مشتریان، برندها و توانائی‌های شناسایی شـده سـازمان‌های پژوهش و فناوری ضروری است.
• میزان بهره‌برداری از منبع برند در سازمان‌های پژوهش و فناوری پایین است و اقدام های گسترد‌های بـرای تأکید بر برندسازی برای فناوری‌ها، گروه فناوری‌ها و سازمان باید در این سازمان‌ها به اجرا درآید.