آیا هوش مصنوعی می‌تواند شخصیتی حقوقی داشته باشد؟
در دهه اخیر با افزایش دامنه کاربرد فناوری‌های هوشمند و به طور خاص، هوش مصنوعی در شئون حیات مرد بر کسی پوشیده نیست که لازم است حقوق‌دانان، حق‌ها و حقوق‌ها را مورد بازنگری قرار دهند.
به گزارش خبرگزاری هانسی، گسترش و سهولت استفاده از هوش مصنوعی و احتمال ورود خسارت ناشی از کاربست هوش مصنوعی در ابعاد مختلف، به وجود آمدن شرایط لازم برای جبران خسارات ناشی از تصمیمات و اعمال اتخاذ شده توسط هوش مصنوعی، فراهم شدن امکان معامله مستقیم توسط آن و زدودن موانع حقوقی پیشرفت در این حوزه، همگی نیاز به اعتبارکردن شخصیت حقوقی برای هوش مصنوعی را به عنوان چارهای علمی، مطرح کرده‌اند.
پژوهشگران در مقاله‌ای با عنوان «امکان‌سنجی اعطای شخصیت حقوقی به هوش مصنوعی: ارائه پیشنهاد سیاستی به مقنن ایرانی» به این موضوع پرداخته است که در دهه اخیر با افزایش دامنه کاربرد فناوری‌های هوشمند و به طور خاص، هوش مصنوعی در شئون حیات مرد بر کسی پوشیده نیست که لازم است حقوق‌دانان، حق‌ها و حقوق‌ها را مورد بازنگری قرار دهند.
این فناوری نوین سؤالاتی را با خود به ارمغان آورده که شاید حقوق‌دان و سیاست گذار را چارهای نباشد جز اینکه در پاسخ به آن‌ها نظریات سابق را نقض کرده و طرحی نو دراندازند.
* اعطای شخصیت حقوقی به هوش مصنوعی
با توجه به نقش روزافزون هوش مصنوعی در مشاغل مختلف، نیاز به تنظیم‌گر‌ی قانونی برای تعیین جایگاه آن در جامعه احساس می‌شود
به زعم این پژوهش به نظر می‌رسد از چند منظر اعطای شخصیت حقوقی به هوش مصنوعی مفید و ضروری است. اولا، از نظر اقتصادی، سرمایه‌گذاران برای افزایش ریسک‌پذیری خود به امنیت حقوقی نیاز دارند؛ زیرا اگر مسئولیت‌های ناشی از تصمیمات هوش مصنوعی به توسعه‌دهندگان آن تحمیل شود رشد این فناوری و مزایای اقتصادی آن با کندی مواجه خواهد شد.
ثانیاً، در بُعد اجتماعی، انقلاب صنعتی ناشی از هوش مصنوعی و آثار اقتصادی ناشی از آن، فرصتی برای کشور‌های درحال توسعه فراهم می‌آورد تا فاصله خود را با کشور‌های صنعتی کاهش دهند.
به گفته این پژوهش این امر مستلزم ایجاد چهارچوب‌های حقوقی مناسب برای هوش مصنوعی است تا به سؤالات مربوط به مسئولیت، دارایی و حقوق مالکیت فکری پاسخ داده شود. همچنین، با توجه به نقش روزافزون هوش مصنوعی در مشاغل مختلف، نیاز به تنظیم‌گر‌ی قانونی برای تعیین جایگاه آن در جامعه احساس می‌شود.
در ادامه این پژوهش به این مهم اشاره شده است که اعطای شخصیت حقوقی به هوش مصنوعی نه تنها ضروری است بلکه می‌تواند در پاسخ به سوال امکان اعطای شخصیت حقوقی به هوش مصنوعی باید بیان داشت که به نظر می‌رسد از نظر تحلیلی، شخصیت حقوقی برای هوش مصنوعی امری ممکن باشد و با تدوین نظام ثبت از حیث شکلی و نیز اعمال اصلاحاتی جزیی در برخی مقررات از حیث ماهوی، مقدمات آن فراهم آمده و این شخصیت حقوقی مستقر و موثر میگردد.
* مزیت‌های اعطای شخصیت حقوقی به هوش مصنوعی
به گفته این پژوهش با پذیرش شخصیت حقوقی هوش مصنوعی، اگر خسارتی ناشی از اقدامات هوش مصنوعی بر اموال دیگران وارد آید، دارایی
شخص حقوقی هوش مصنوعی به عنوان ذمه مستقلی در عرض دارایی دارنده یا استفاده‌کننده از هوش مصنوعی، به وصول مابهازای خسارات وارده، محسوب و باعث تسهیل جبران گردد.
به همین ترتیب، اگر شخصیت حقوقی هوش مصنوعی پذیرفته شود، تحلیل قرارداد‌های منعقد شده توسط او و بحث از مسئولیت‌های احتمالی متصور، سهل‌تر خواهد بود.
در ادامه این پژوهش آمده است که با این تفاصیل و با مقدماتی که گذشت پژوهش حاضر در پاسخ به سوالی که در ساحت نخست و در مقام سنجش امکان بر اعطای شخصیت حقوقی به هوش مصنوعی می‌نگریست، داشتن شخصیت حقوقی توسط هوش مصنوعی را امری ممکن تلقی می‌کند.
* پیشنهاد سیاستی برای قانونگذار ایرانی
به گفته این پژوهش پذیرش شخصیت حقوقی هوش مصنوعی چارهای برای قانونی کردن مناسب‌تر هوش مصنوعی در ایران و به طور کلی در کشور‌های درحال توسعه تلقی میگردد.
این پژوهش بیان می کند که با تجربه خوب و مناسبی که از حقوق شرکت‌ها و اشخاص حقوقی سنتی در این دولت‌ها وجود دارد، می‌توان با دقت بالاتری بیان کرد که در نظرگرفتن شخصیت حقوقی برای هوش مصنوعی، می‌تواند وضعی قابل پیش‌بینی را در این حوزه به وجود آورد.
پذیرش شخصیت حقوقی به معنای ترسیم خطوط کلی مد نظر سیاست گذار و حدود و ثغور معین و شفاف برای موضوع اعطای شخصیت خواهد بود و در عین حال از آنرو که در حیطه مقررشده برای شخصیت حقوقی، آزادی عمل برای مؤسسان و مدیران شخصیت حقوقی وجود دارد.
در پایان این پژوهش به این نکته اشاره شده است که این وضعیت می‌تواند بین منافع ملی کشور‌های درحال توسعه از نظر تضمین حقوق و امنیت شهروندان و هم از نظر منافع شرکت‌های توسعه‌دهنده توازن برقرار کرده و در نهایت، مانع تضرر این کشور‌ها شده و نفع شرکت‌های مذکور را نیز تضمین می‌نماید.
این پژوهش به کوشش مرتضی شهبازی نیا (دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس تهران) و محمدجواد ذوالقدر (دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه تربیت مدرس تهران) انجام شده است.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "آیا هوش مصنوعی می‌تواند شخصیتی حقوقی داشته باشد؟" هستید؟ با کلیک بر روی استان ها، ممکن است در این موضوع، مطالب مرتبط دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "آیا هوش مصنوعی می‌تواند شخصیتی حقوقی داشته باشد؟"، کلیک کنید.