نمونه دادخواست مطالبه وجه و وجه التزام قراردادی

مطالبه وجه و وجه التزام قراردادی، ابزاری قانونی برای احقاق حقوق مالی در صورت عدم ایفای تعهدات قراردادی است. این فرآیند شامل تنظیم و تقدیم دادخواست به مراجع قضایی می شود تا طرف متضرر بتواند خسارات وارده را دریافت کند. آگاهی از مراحل و مستندات قانونی برای رسیدگی به این دعاوی ضروری است.

در گستره روابط حقوقی، قراردادها ستون فقرات تعاملات محسوب می شوند. هرگاه یکی از طرفین قرارداد از انجام تعهدات مالی خود سرباز زند یا در اجرای آن تأخیر کند، طرف دیگر به ابزارهای قانونی برای احقاق حق خود نیاز پیدا می کند.

نمونه دادخواست مطالبه وجه و وجه التزام قراردادی

دقیقاً به همین منظور طراحی شده است تا مسیر پیگیری این مطالبات را هموار سازد. این مقاله به تفصیل به بررسی ابعاد گوناگون مطالبه وجه و وجه التزام قراردادی می پردازد، از مفاهیم بنیادی گرفته تا مراحل عملی تنظیم و تقدیم

دادخواست مطالبه وجه

و

دادخواست مطالبه وجه التزام

، و در این میان به نکات حقوقی و رویه قضایی نیز اشاره خواهد شد.

مفاهیم پایه: درک مطالبه وجه و وجه التزام

پیش از آنکه وارد جزئیات فرآیند قانونی مطالبه شویم، لازم است درکی روشن از مفاهیم اساسی مطالبه وجه و وجه التزام قراردادی حاصل شود. این دو اصطلاح، هرچند مرتبط، اما از جنبه های حقوقی با یکدیگر تفاوت هایی دارند که شناخت آن ها برای هر خواهان یا وکیلی حیاتی است.

مطالبه وجه چیست؟

هنگامی که تعهد اصلی یک قرارداد، پرداخت مبلغی پول باشد و این مبلغ پرداخت نشود، موضوع مطالبه وجه مطرح می گردد. این مطالبه می تواند ناشی از انواع مختلفی از تعهدات مالی باشد.

• تعریف کلی: مطالبه وجه به معنای درخواست پرداخت مبلغی پول است که شخص متعهد به موجب قرارداد یا قانون، ملزم به پرداخت آن بوده و از پرداخت آن امتناع کرده است. این وضعیت زمانی رخ می دهد که تعهد اصلی و ماهیت تعهد، به خودی خود پرداخت یک مبلغ نقدی باشد.
• انواع مطالبه وجه: این مطالبات می توانند شامل وجه چک، سفته، برات، قرض، ثمن (قیمت) معامله، اجرت المثل، یا هر بدهی مالی دیگری باشند. هر یک از این موارد، مستندات و شرایط حقوقی خاص خود را برای مطالبه دارند که خواهان باید با آگاهی از آن ها اقدام کند. برای مثال، مطالبه وجه چک یا سفته، از طریق مراجع قضایی یا اداره ثبت اسناد و املاک، با شرایط و تشریفات ویژه ای دنبال می شود.
• مستندات قانونی مطالبه وجه: بسته به نوع مطالبه، قوانین مختلفی پشتوانه آن هستند؛ از جمله قوانین مربوط به اسناد تجاری (قانون چک، قانون تجارت در خصوص سفته و برات)، قانون مدنی (مواد مربوط به عقود و تعهدات، مانند مواد 648 تا 653 در خصوص قرض)، و قانون مسئولیت مدنی. آگاهی از این مستندات به خواهان در تنظیم دقیق
  

  نمونه دادخواست مطالبه وجه

  کمک شایانی می کند.

وجه التزام قراردادی چیست؟

وجه التزام قراردادی، مبلغی است که طرفین در متن قرارداد، به عنوان خسارت مقطوع برای عدم انجام یا تأخیر در انجام تعهدات، از پیش تعیین می کنند. این مبلغ جایگزین اثبات خسارت واقعی می شود و هدف آن جبران ضررهای احتمالی ناشی از نقض تعهد است.

• تعریف: وجه التزام مبلغی است که طرفین قرارداد به توافق می رسند که در صورت تخلف یکی از آن ها از مفاد قرارداد (اعم از عدم انجام تعهد یا تأخیر در آن)، متخلف به طرف دیگر پرداخت کند. این مبلغ، از پیش، میزان خسارت را تعیین می کند و از این رو به آن «خسارت مقطوع» نیز گفته می شود. هدف از تعیین وجه التزام، ایجاد ضمانت اجرایی برای قرارداد و ترغیب طرفین به ایفای تعهداتشان است.
• تفاوت وجه التزام با خسارت تأخیر تأدیه و خسارت عدم النفع:
  • خسارت تأخیر تأدیه: این خسارت، در صورت تأخیر در پرداخت دیون پولی، بر اساس نرخ تورم محاسبه و مطالبه می شود و جنبه قانونی دارد. تفاوت عمده آن با وجه التزام در این است که خسارت تأخیر تأدیه برای تأخیر در پرداخت دین پولی است، در حالی که وجه التزام می تواند برای نقض هر نوع تعهدی (پولی یا غیر پولی) باشد و مبلغ آن از پیش توسط طرفین تعیین شده است.
  • خسارت عدم النفع: به معنای ضرری است که به دلیل عدم انجام تعهد، از سودی که می توانست حاصل شود، محروم می شویم. این خسارت معمولاً نیاز به اثبات دارد و بر اساس برآورد کارشناس تعیین می شود، در حالی که وجه التزام، مبلغی مقطوع و از پیش تعیین شده است که نیازی به اثبات میزان ضرر ندارد.
• مستندات قانونی وجه التزام: ماده ۲۳۰ قانون مدنی به صراحت بیان می دارد: اگر در ضمن معامله شرط شده باشد که در صورت تخلف، متخلف مبلغی به عنوان خسارت تأدیه بنماید، حاکم نمی تواند او را به بیشتر یا کمتر از آنچه که ملتزم شده است محکوم کند. این ماده اساس قانونی وجه التزام است و نشان می دهد که اراده طرفین در تعیین میزان خسارت، مورد احترام قانونگذار است.

انواع وجه التزام

وجه التزام می تواند برای دو نوع تخلف قراردادی تعیین شود که هر کدام پیامدهای حقوقی متفاوتی دارند و در هنگام تنظیم

نمونه دادخواست مطالبه وجه التزام

باید به آن توجه شود.

1. وجه التزام بابت عدم انجام تعهد: این نوع وجه التزام زمانی تعیین می شود که متعهد به هیچ وجه تعهد اصلی خود را انجام نمی دهد. در این حالت، معمولاً طرف متضرر بین مطالبه وجه التزام و اجبار متعهد به انجام اصل تعهد، حق انتخاب دارد. مطالبه وجه التزام در این موارد، جایگزین اجرای تعهد اصلی تلقی می شود و با دریافت آن، حق مطالبه اجرای اصل تعهد ساقط می گردد. این نوع وجه التزام معمولاً به صورت یک مبلغ ثابت و مشخص در قرارداد ذکر می شود.
2. وجه التزام بابت تأخیر در انجام تعهد: این وجه التزام زمانی مطرح می شود که متعهد، تعهد اصلی خود را انجام می دهد، اما با تأخیر. در چنین شرایطی، متعهدله می تواند علاوه بر اجبار متعهد به انجام تعهد اصلی، وجه التزام بابت تأخیر را نیز مطالبه کند. این وجه التزام معمولاً به صورت روزانه، ماهانه یا به ازای هر واحد زمانی از تأخیر، تعیین می شود و با اجرای تعهد اصلی، قابل جمع است.

شرایط و نکات حقوقی مهم در مطالبه وجه التزام

مطالبه وجه التزام قراردادی، هرچند که در ظاهر ساده به نظر می رسد، اما مستلزم رعایت دقیق شروط و نکات حقوقی فراوانی است. عدم توجه به این ظرایف می تواند منجر به رد دعوا یا عدم موفقیت در پیگیری مطالبات شود. بنابراین، شناخت این شرایط برای هر کسی که قصد

دادخواست مطالبه خسارت قراردادی

را دارد، حیاتی است.

شروط اساسی برای مطالبه وجه التزام

برای آنکه بتوان وجه التزام قراردادی را با موفقیت مطالبه کرد، وجود چندین شرط لازم و ضروری است:

• وجود قرارداد معتبر و شرط وجه التزام در آن: اولین و مهم ترین شرط، وجود یک قرارداد صحیح و معتبر است که در آن به صراحت مبلغی به عنوان وجه التزام برای نقض تعهدات مشخص شده باشد. اگر چنین شرطی وجود نداشته باشد، نمی توان وجه التزام را مطالبه کرد و در این صورت، خواهان باید به دنبال اثبات خسارت واقعی و مطالبه آن باشد.
• عدم ایفای تعهد یا تأخیر در آن توسط متعهد: باید ثابت شود که متعهد، تعهد قراردادی خود را (کلاً یا جزئاً) انجام نداده یا با تأخیر آن را به انجام رسانده است. این اثبات، معمولاً با ارائه اسناد و مدارک یا شهادت شهود در دادگاه صورت می گیرد.
• انتساب عدم ایفای تعهد به متعهد (عدم وجود فورس ماژور): عدم انجام یا تأخیر در تعهد باید به فعل یا تقصیر متعهد نسبت داده شود. در صورتی که این امر ناشی از قوای قهریه (فورس ماژور) یا حوادث غیرمترقبه باشد که خارج از اراده متعهد است (مانند سیل، زلزله، جنگ و…)، مطالبه وجه التزام امکان پذیر نخواهد بود. به عنوان مثال، اگر بلایای طبیعی مانع اجرای تعهد شوند، وجه التزام قابل مطالبه نیست، زیرا متعهد تقصیری در عدم انجام تعهد نداشته است.
• لزوم اثبات ورود ضرر (در صورت عدم تعیین وجه التزام توسط طرفین): اگر طرفین در قرارداد، مبلغی را به عنوان وجه التزام تعیین نکرده باشند، خواهان برای مطالبه خسارت باید ورود ضرر واقعی و میزان آن را به دادگاه اثبات کند. در چنین حالتی، دادگاه با جلب نظر کارشناس، میزان خسارت را مشخص می کند. این تفاوت اساسی با حالتی است که وجه التزام تعیین شده، زیرا در آن صورت، فرض بر ورود ضرر به میزان وجه التزام است و نیازی به اثبات جداگانه ضرر نیست.

تعدیل وجه التزام در دادگاه

گاهی اوقات، مبلغ وجه التزام تعیین شده در قرارداد، با خسارت واقعی وارده به طرف متضرر، تناسب منطقی ندارد و بسیار نامعقول به نظر می رسد. در چنین شرایطی، این سوال مطرح می شود که آیا دادگاه می تواند مبلغ وجه التزام را تعدیل کند یا خیر.

• دیدگاه های مختلف حقوقی:
  • برخی حقوقدانان با استناد به اصل آزادی اراده در قراردادها و ماده ۲۳۰ قانون مدنی، معتقدند که دادگاه نمی تواند مبلغ وجه التزام را تعدیل کند، زیرا این امر خلاف توافق طرفین است و قاضی نمی تواند به کمتر یا بیشتر از آنچه طرفین توافق کرده اند، حکم دهد.
  • در مقابل، گروه دیگری از حقوقدانان بر این باورند که در مواردی که مبلغ وجه التزام به وضوح نامتعارف باشد و با عدالت قراردادی همخوانی نداشته باشد و جنبه سوء استفاده از حق پیدا کند، دادگاه می تواند آن را تعدیل کند. این دیدگاه بر رعایت انصاف و عدالت تأکید دارد.
• رویه قضایی و امکان تعدیل وجه التزام: رویه قضایی در این زمینه در گذشته ثابت نبوده است. اما با تأکید بر اصل عدالت، برخی قضات در موارد خاص و با دلایل متقن، به تعدیل وجه التزام اقدام کرده اند، هرچند این موضوع همچنان محل بحث است و ماده ۲۳۰ قانون مدنی، به ظاهر، این اختیار را از قاضی سلب می کند. اهمیت این موضوع در آن است که تعیین وجه التزام های بسیار سنگین می تواند به ابزاری برای فشار غیرمنصفانه تبدیل شود.

مطالبه خسارت از خسارت (خسارت تأخیر تأدیه بر وجه التزام)

یکی از پیچیده ترین مباحث در زمینه

مطالبه وجه التزام

، امکان

مطالبه خسارت تأخیر تأدیه

بر روی خود وجه التزام است. این موضوع به ویژه پس از صدور آراء وحدت رویه دیوان عالی کشور، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

• بررسی رای وحدت رویه شماره 805 دیوان عالی کشور: این رأی مهم که در تاریخ ۱۳۹۹/۱۰/۱۶ صادر شد، مقرر داشت که تعیین وجه التزام قراردادی بابت جبران خسارت عدم ایفای تعهدات پولی، مشمول اطلاق ماده ۲۳۰ قانون مدنی و قسمت اخیر ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی است. همچنین، تعیین خسارت مازاد بر شاخص قیمت های اعلامی رسمی (نرخ تورم) در صورتی که مغایرتی با مقررات امری از جمله مقررات پولی نداشته باشد، معتبر و فاقد اشکال قانونی است. این رأی، دیدگاه جدیدی را در خصوص اعتبار وجه التزام هایی که بالاتر از نرخ تورم هستند، ارائه کرد.
• شرایط و محدودیت های قانونی: این رأی نشان می دهد که مطالبه خسارت تأخیر تأدیه مربوط به وجه التزام عدم انجام تعهد نیز تابع شرایط مقرر در ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی است. یعنی تا زمانی که استحقاق خواهان بر وجه التزام اثبات نشده و شرایط ماده ۵۲۲ (از جمله تمکن مالی مدیون و امتناع از پرداخت دین با وجود مطالبه داین) محقق نگردیده، نمی توان به طور همزمان خوانده را به پرداخت وجه التزام و خسارت تأخیر تأدیه بر آن محکوم کرد. اما در صورت صدور حکم بر استحقاق وجه التزام، با رعایت شرایط، امکان
  

  مطالبه خسارت تأخیر تأدیه بر وجه التزام

  وجود خواهد داشت. این موضوع بدین معناست که خسارت تأخیر تأدیه، بر خود وجه التزام، پس از اثبات و تعیین نهایی وجه التزام، قابل مطالبه است.

رای وحدت رویه شماره 805 دیوان عالی کشور تأکید می کند که وجه التزام قراردادی، حتی اگر از نرخ تورم رسمی فراتر رود، معتبر است؛ اما مطالبه خسارت تأخیر تأدیه بر خود وجه التزام، منوط به تحقق شرایط قانونی ماده 522 قانون آیین دادرسی مدنی است.

جمع مطالبه وجه التزام و اجرای تعهد اصلی

یکی دیگر از سوالات متداول در دعاوی

مطالبه وجه التزام

، این است که آیا می توان هم زمان هم وجه التزام را مطالبه کرد و هم اجرای تعهد اصلی را خواستار شد؟

• بررسی نظرات حقوقدانان و رویه قضایی:
  • در مورد وجه التزام عدم انجام تعهد، غالب حقوقدانان و رویه قضایی بر این باورند که این وجه، جایگزین اجرای تعهد اصلی است. بنابراین، خواهان نمی تواند هم اجرای تعهد اصلی را بخواهد و هم وجه التزام عدم انجام آن را مطالبه کند. انتخاب یکی از این دو، حق خواهان است.
  • اما در مورد وجه التزام تأخیر در انجام تعهد، امکان جمع مطالبه این وجه با اجرای تعهد اصلی وجود دارد. زیرا وجه التزام در اینجا برای جبران خسارت ناشی از تأخیر است و نه جایگزینی اصل تعهد. در این حالت، خواهان می تواند متعهد را به انجام تعهد اصلی مجبور کند و هم زمان خسارت تأخیر در انجام آن را نیز دریافت کند.
• توضیح تفاوت: تفاوت کلیدی در این است که آیا وجه التزام برای جایگزینی تعهد اصلی تعیین شده یا صرفاً برای جبران خسارت ناشی از تأخیر در انجام تعهد، که در نهایت تعهد اصلی باید انجام شود. این تمایز در هنگام طرح دعوا بسیار حائز اهمیت است.

چه کسی نمی تواند وجه التزام مطالبه کند؟

معمولاً طرفی که خود به تعهدات قراردادی اش عمل نکرده یا در انجام آن ها کوتاهی کرده است، نمی تواند از طرف مقابل

مطالبه وجه التزام قراردادی

نماید. این یک اصل بدیهی در حقوق قراردادهاست که شخص متخلف، حق مطالبه خسارت از تخلف دیگری را ندارد، به خصوص اگر تخلف طرف مقابل در نتیجه تخلف خود او بوده باشد (اصل «کسی که خود مدیون است نمی تواند مدیون دیگران باشد»). همچنین، اگر عدم انجام تعهد ناشی از عمل خود متعهدله باشد، حق مطالبه وجه التزام برای او از بین می رود.

اهمیت ادله اثبات دعوی

در هر دعوای حقوقی، اثبات ادعا نقشی محوری دارد. در

دادخواست مطالبه وجه

و

وجه التزام قراردادی

نیز، ارائه مستندات و ادله قوی، کلید موفقیت محسوب می شود. خواهان باید تمامی مدارک لازم برای اثبات ادعای خود را جمع آوری و به دادگاه ارائه دهد. برخی از مهمترین ادله عبارتند از:

• مبایعه نامه، سند رسمی، قرارداد اجاره و سایر اسناد کتبی: این اسناد اصلی ترین مبنای اثبات وجود قرارداد، شروط آن، و توافق بر وجه التزام هستند. بدون قرارداد کتبی، اثبات وجود تعهد و شرط وجه التزام بسیار دشوار خواهد بود.
• گواهی عدم حضور: در مواردی که حضور در دفتر اسناد رسمی برای انجام تعهد (مانند تنظیم سند) ضروری بوده و طرف مقابل حاضر نشده باشد، گواهی عدم حضور دفترخانه، دلیل محکمی برای اثبات تخلف است.
• اظهارنامه: همانطور که پیش تر توضیح داده شد، اظهارنامه قضایی که به خوانده ارسال شده و حاوی مطالبه رسمی خواهان است، خود به عنوان یک دلیل مکتوب در دادگاه قابل ارائه است.
• شهادت شهود: در برخی موارد، شهادت افراد مطلع که از جزئیات قرارداد یا نحوه عدم ایفای تعهد آگاهی دارند، می تواند به اثبات وقایع و توافقات کمک کند.
• کارشناسی: در مواردی که تعیین میزان خسارت نیاز به تخصص فنی دارد (مثلاً در پروژه های عمرانی یا ارزیابی خسارت خاص)، ارجاع به کارشناسی ضروری است. نظر کارشناس می تواند در تعیین مبلغ خسارت واقعی (در صورت عدم تعیین وجه التزام) یا حتی بررسی عوامل مؤثر در تأخیر، کمک کننده باشد.
• اقرار و سوگند: اقرار خوانده به وجود تعهد یا تخلف، قوی ترین دلیل اثبات محسوب می شود. همچنین سوگند در صورت فقدان سایر ادله، می تواند تعیین کننده باشد.

فرآیند و مراحل قانونی مطالبه وجه و وجه التزام

پیگیری مطالبات مالی از طریق مراجع قضایی، نیازمند طی کردن فرآیندی مشخص و رعایت دقیق مراحل قانونی است. این مسیر از ارسال اظهارنامه آغاز شده و تا تقدیم دادخواست و حتی اجرای قرار تأمین خواسته ادامه می یابد. هر گام در این مسیر، نیازمند دقت و آگاهی حقوقی است.

قبل از دادخواست: ارسال اظهارنامه قضایی

پیش از آنکه خواهان اقدام به تقدیم

دادخواست مطالبه وجه

یا

وجه التزام

کند، ارسال یک اظهارنامه قضایی به طرف مقابل، گامی هوشمندانه و مؤثر محسوب می شود. این اقدام نه تنها جنبه اطلاع رسانی دارد، بلکه می تواند از نظر حقوقی نیز بسیار راهگشا باشد.

• اهمیت و اهداف اظهارنامه:
  • اخطار رسمی: اظهارنامه به طرف مقابل (خوانده) اخطار رسمی می دهد که تعهد خود را ایفا کند و در صورت عدم انجام، با پیگیری قانونی مواجه خواهد شد. این اخطار می تواند قبل از شروع دعوای قضایی، طرف مقابل را به انجام تعهد وادار کند.
  • تعیین تکلیف: مهلتی برای انجام تعهد تعیین می شود که پس از آن، خواهان می تواند اقدام قانونی خود را آغاز کند. این مهلت باید منطقی و معقول باشد.
  • فراهم آوردن دلیل: اظهارنامه خود به عنوان یک سند رسمی و دلیل محکمه پسند در دادگاه قابل ارائه است که نشان می دهد خواهان قبل از اقامه دعوا، تلاش خود را برای حل مسالمت آمیز موضوع و یادآوری تعهدات به خوانده انجام داده است. این امر در برخی موارد، شرط لازم برای مطالبه خسارت تأخیر تأدیه نیز هست.
• نمونه اظهارنامه مطالبه وجه و وجه التزام قراردادی:

  
  خواهان: (مشخصات کامل خواهان شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس و شماره تماس)
  خوانده: (مشخصات کامل خوانده شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس و شماره تماس)
  موضوع: مطالبه وجه / وجه التزام قراردادی (بر حسب مورد)
  
  با سلام و احترام،
  بدین وسیله به موجب قرارداد مورخ ........ (شماره قرارداد)، جنابعالی/شرکت ....... متعهد به انجام ...... (تعهد مورد نظر) در تاریخ/تا تاریخ ...... بوده اید. متاسفانه تاکنون به تعهد خود عمل ننموده اید/ در انجام تعهد تأخیر داشته اید.
  بر اساس بند ...... قرارداد مذکور، در صورت عدم انجام/تأخیر در انجام تعهد، مبلغ ...... ریال به عنوان وجه التزام قراردادی تعیین گردیده است.
  لذا، ضمن اعلام مراتب تخلف، به جنابعالی ابلاغ می گردد ظرف مهلت ...... روز از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به ایفای کامل تعهد خود و پرداخت مبلغ ...... ریال وجه/وجه التزام قراردادی به اینجانب اقدام نمایید.
  بدیهی است در صورت عدم اقدام در مهلت مقرر، اینجانب حق پیگیری حقوقی و قضایی از طریق مراجع صالح را برای خود محفوظ می دارم و کلیه خسارات دادرسی و حق الوکاله وکیل نیز به عهده جنابعالی خواهد بود.
  با تشکر و احترام
  (امضاء و تاریخ)
  

تقدیم دادخواست

پس از طی مرحله اظهارنامه (در صورت لزوم)، گام بعدی، تقدیم

دادخواست مطالبه وجه و وجه التزام قراردادی

به مراجع قضایی است. دادخواست، سند رسمی شروع یک دعوای حقوقی است و تکمیل دقیق آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

• انتخاب دادگاه صالح: تعیین دادگاه صالح از نخستین و مهمترین مراحل است.
  • صلاحیت محلی: دادگاه صالح معمولاً دادگاهی است که محل اقامت خوانده در حوزه آن قرار دارد یا محل انعقاد قرارداد و یا محل اجرای تعهد در آن واقع شده است. در قراردادها می توان محل دادگاه صالح را از پیش تعیین کرد.
  • صلاحیت ذاتی: بسته به مبلغ خواسته و ماهیت دعوا، ممکن است دادگاه عمومی حقوقی یا شورای حل اختلاف صالح به رسیدگی باشد. برای مبالغ کمتر از ۲۰ میلیون تومان (در زمان نگارش این متن)، شورای حل اختلاف و برای مبالغ بیشتر از آن، دادگاه عمومی حقوقی صالح به رسیدگی است. این مبالغ ممکن است با تغییر قوانین، تغییر کنند.
• نکات مهم در تکمیل فرم دادخواست: دادخواست باید حاوی اطلاعات دقیق و کامل باشد.
  • خواهان و خوانده: مشخصات کامل و دقیق (نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس) طرفین باید ذکر شود.
  • خواسته: به صراحت و وضوح مطالبه وجه یا وجه التزام به همراه مبلغ دقیق آن بیان شود. در صورت مطالبه خسارات جانبی مانند خسارت تأخیر تأدیه یا خسارات دادرسی نیز باید به آن اشاره شود.
  • بهای خواسته: مبلغی است که خواهان برای دعوای خود اعلام می کند و در تعیین مرجع رسیدگی و میزان هزینه دادرسی مؤثر است. این مبلغ باید با دقت و بر اساس قوانین مربوطه تکمیل شود.
  • دلایل و منضمات: تمامی اسناد و مدارک اثباتی (قرارداد، اظهارنامه، گواهی عدم حضور و…) باید به همراه دادخواست ضمیمه شود. فهرست دقیق مدارک نیز باید در دادخواست قید شود.
  • شرح دادخواست: در این بخش، خواهان باید به صورت خلاصه و مستدل، وقایع مربوط به قرارداد، تخلف صورت گرفته، و مبنای قانونی مطالبه خود را توضیح دهد.
• بهای خواسته و تأثیر آن: همانطور که اشاره شد، بهای خواسته در تعیین مرجع رسیدگی (دادگاه یا شورای حل اختلاف) و نیز محاسبه
  

  هزینه دادرسی مطالبه وجه التزام

  نقش اساسی دارد. خواهان باید با دقت این بخش را تکمیل کند، چرا که اشتباه در آن می تواند منجر به طولانی شدن فرآیند دادرسی شود.

مطالبه خسارات دادرسی

خواهان علاوه بر مطالبه وجه یا وجه التزام، حق دارد تمامی خساراتی که در طول فرآیند دادرسی متحمل شده است را نیز مطالبه کند. این خسارات، توسط دادگاه و بر اساس قوانین مربوطه، بر عهده خوانده محکوم علیه قرار می گیرد.

• انواع خسارات دادرسی: این خسارات شامل
  

  هزینه دادرسی

  (که بر اساس بهای خواسته تعیین می شود و در ابتدای دادرسی پرداخت می گردد)، حق الوکاله وکیل (در صورتی که خواهان وکیل داشته باشد و بر اساس تعرفه های مصوب تعیین می شود) و هزینه کارشناسی (اگر دادگاه نیاز به نظر کارشناس داشته باشد و معمولاً خواهان آن را پرداخت می کند) می باشد. تمامی این موارد در صورت محکومیت خوانده، قابل مطالبه و وصول از او هستند.

قرار تأمین خواسته

در دعاوی مالی، به ویژه آن هایی که مبلغ قابل توجهی دارند، اخذ قرار تأمین خواسته می تواند از اقدامات بسیار مؤثر برای حفظ حقوق خواهان باشد. این قرار، پیش بینی هوشمندانه ای برای جلوگیری از اقدامات احتمالی خوانده است.

• تعریف و اهمیت: قرار تأمین خواسته، دستوری قضایی است که به منظور توقیف اموال خوانده به میزان خواسته (وجه یا وجه التزام) صادر می شود تا از نقل و انتقال یا از بین بردن آن اموال توسط خوانده در طول فرآیند دادرسی جلوگیری شود. این امر تضمینی برای اجرای حکم نهایی و جلوگیری از تضییع حقوق خواهان است. بدون این قرار، ممکن است خوانده اموال خود را منتقل کرده و اجرای حکم نهایی با مشکل مواجه شود.
• شرایط صدور و اجرای قرار تأمین خواسته: صدور قرار تأمین خواسته در برخی موارد (مانند اسناد تجاری واخواست شده یا دعاوی مستند به اسناد رسمی) بدون اخذ تأمین از خواهان امکان پذیر است. در موارد دیگر، خواهان باید مبلغی را (معمولاً معادل ۱۰ تا ۳۰ درصد خواسته) به عنوان تأمین خسارت احتمالی خوانده به صندوق دادگستری واریز کند. اجرای این قرار فوراً و بدون نیاز به ابلاغ به خوانده صورت می گیرد تا هدف از آن که حفظ اموال است، محقق شود.

نمونه های کاربردی دادخواست، لایحه و رأی دادگاه

برای درک عمیق تر و آشنایی عملی با فرآیند

مطالبه وجه و وجه التزام قراردادی

، ارائه نمونه های واقعی از اسناد حقوقی می تواند بسیار مفید باشد. در این بخش، نمونه هایی از دادخواست ها، لوایح و آرای دادگاه ارائه می شود تا خواننده با چارچوب و ساختار این اسناد آشنا شود و بتواند با دید بازتری اقدام به تنظیم اسناد مربوط به خود کند.

نمونه دادخواست مطالبه وجه (غیر از وجه التزام)

این نمونه ها به شما کمک می کنند تا ساختار یک دادخواست مطالبه وجه را درک کنید:

برای مطالبه وجه ناشی از چک/سفته

خواهان: (مشخصات کامل خواهان شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس و شماره تماس)
خوانده: (مشخصات کامل خوانده شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس و شماره تماس)
وکیل/نماینده قانونی: (در صورت وجود، مشخصات کامل وکیل)
خواسته و بهای آن: مطالبه وجه یک فقره چک/سفته به شماره ....... مورخ ....... به مبلغ ....... ریال به انضمام کلیه خسارات دادرسی و تأخیر تأدیه.
دلایل و منضمات دادخواست:
1. تصویر مصدق چک/سفته شماره ......
2. تصویر مصدق گواهی عدم پرداخت بانک محال علیه (برای چک) / واخواست نامه (برای سفته)
3. تصویر مصدق کارت ملی خواهان
4. (سایر مدارک مرتبط، مانند سابقه مکاتبات یا اظهارنامه)

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان ........

با سلام و احترام،
به استحضار می رساند، خوانده محترم آقای/خانم ....... به موجب یک فقره چک/سفته به شماره ....... مورخ .......، مبلغ ....... ریال به اینجانب مدیون می باشند. اینجانب در تاریخ ....... جهت وصول وجه چک/سفته به بانک ...... / مرجع واخواست مراجعه نموده، اما به دلیل ....... (مثلاً: کسری موجودی / عدم پرداخت توسط متعهد)، گواهی عدم پرداخت / واخواست نامه صادر گردیده است.
با توجه به مراتب فوق و عدم پرداخت وجه مذکور از سوی خوانده، مستنداً به مواد 310 و 313 قانون تجارت و مواد 198، 515 و 519 قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای رسیدگی و صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ ....... ریال اصل خواسته به انضمام خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید چک/سفته تا زمان اجرای حکم، و کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل)، مورد استدعاست. بدواً صدور قرار تأمین خواسته نیز مورد تقاضاست.

با تجدید احترام
(امضاء خواهان یا وکیل وی)

برای مطالبه ثمن معامله

خواهان: (مشخصات کامل فروشنده شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس و شماره تماس)
خوانده: (مشخصات کامل خریدار شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس و شماره تماس)
وکیل/نماینده قانونی: (در صورت وجود، مشخصات کامل وکیل)
خواسته و بهای آن: مطالبه الباقی ثمن معامله یک واحد آپارتمان / زمین به مبلغ ....... ریال به انضمام کلیه خسارات دادرسی و تأخیر تأدیه.
دلایل و منضمات دادخواست:
1. تصویر مصدق مبایعه نامه مورخ .......
2. تصویر مصدق مدارک مالکیت (سند رسمی / قولنامه)
3. (سایر مدارک مرتبط از جمله شهادت شهود در صورت لزوم)

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان ........

با سلام و احترام،
به استحضار می رساند، اینجانب به موجب مبایعه نامه مورخ .......، یک واحد آپارتمان / زمین واقع در .......، پلاک ثبتی ....... را به خوانده محترم آقای/خانم ....... فروخته ام. ثمن کل معامله مبلغ ....... ریال بوده که تاکنون مبلغ ....... ریال آن پرداخت شده و مبلغ ....... ریال الباقی ثمن، پرداخت نشده است.
علی رغم مراجعات مکرر و پیگیری های اینجانب، خوانده از پرداخت الباقی ثمن خودداری می نماید.
با توجه به مراتب فوق، مستنداً به مواد 338 و 362 قانون مدنی و مواد 198، 515 و 519 قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای رسیدگی و صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ ....... ریال الباقی ثمن معامله به انضمام خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ ....... (تاریخ سررسید پرداخت) تا زمان اجرای حکم، و کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل)، مورد استدعاست. بدواً صدور قرار تأمین خواسته نیز مورد تقاضاست.

با تجدید احترام
(امضاء خواهان یا وکیل وی)

نمونه دادخواست مطالبه وجه التزام قراردادی (عمومی)

این نمونه، یک چارچوب کلی برای

نمونه دادخواست مطالبه وجه التزام قراردادی

است که می تواند برای انواع قراردادها مورد استفاده قرار گیرد:

خواهان: (مشخصات کامل خواهان شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس و شماره تماس)
خوانده: (مشخصات کامل خوانده شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس و شماره تماس)
وکیل/نماینده قانونی: (در صورت وجود، مشخصات کامل وکیل)
خواسته و بهای آن: مطالبه وجه التزام قراردادی به مبلغ ....... ریال (بابت عدم انجام/تأخیر در انجام تعهد موضوع قرارداد مورخ .......) به انضمام کلیه خسارات دادرسی.
دلایل و منضمات دادخواست:
1. تصویر مصدق قرارداد مورخ .......
2. (سند اثبات عدم انجام/تأخیر در تعهد، مانند گواهی عدم حضور دفتر اسناد رسمی / گزارش کارشناسی / اظهارنامه ارسالی و غیره)
3. تصویر مصدق کارت ملی خواهان
4. (سایر مدارک مرتبط)

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان ........

با سلام و احترام،
به استحضار می رساند، اینجانب و خوانده محترم آقای/خانم ....... به موجب قرارداد مورخ ....... (شماره قرارداد)، متعهد به ....... (توضیح کوتاه تعهد اصلی) بودیم. بر اساس بند ....... این قرارداد، خوانده متعهد بود که ....... (توضیح تعهد نقض شده) را در تاریخ / تا تاریخ ....... انجام دهد.
متاسفانه، خوانده محترم به تعهدات خود در موعد مقرر عمل نکرده و با عدم انجام / تأخیر در انجام تعهد، موجب ورود خسارت به اینجانب گردیده است.
برابر بند ....... قرارداد فوق الذکر، طرفین توافق نموده اند که در صورت عدم انجام / تأخیر در انجام تعهد، متعهد متخلف مبلغ ....... ریال به عنوان وجه التزام قراردادی به طرف دیگر پرداخت نماید.
با توجه به مراتب معروضه و مستندات پیوست، مستنداً به مواد 230، 219 و 220 قانون مدنی و مواد 198، 515 و 519 قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای رسیدگی و صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ ....... ریال وجه التزام قراردادی به انضمام کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل)، مورد استدعاست. بدواً صدور قرار تأمین خواسته نیز مورد تقاضاست.

با تجدید احترام
(امضاء خواهان یا وکیل وی)

نمونه دادخواست مطالبه وجه التزام در موارد خاص

نمونه دادخواست مطالبه وجه التزام و الزام به تنظیم سند رسمی (بابت تأخیر فروشنده)

خواهان: (مشخصات کامل خریدار شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس و شماره تماس)
خوانده: (مشخصات کامل فروشنده شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس و شماره تماس)
وکیل/نماینده قانونی: (در صورت وجود، مشخصات کامل وکیل)
خواسته و بهای آن:
1. الزام خوانده به تنظیم سند رسمی انتقال قطعی یک واحد آپارتمان/زمین به مساحت ....... متر مربع دارای پلاک ثبتی ....... واقع در ....... (علی الحساب مقوم به مبلغ ....... ریال).
2. مطالبه وجه التزام قراردادی بابت تأخیر در تنظیم سند رسمی به میزان روزانه ....... ریال از تاریخ ....... (موعد مقرر تنظیم سند) تا زمان اجرای حکم و تنظیم سند رسمی (علی الحساب مقوم به مبلغ ....... ریال).
3. مطالبه کلیه خسارات دادرسی.
دلایل و منضمات دادخواست:
1. تصویر مصدق مبایعه نامه مورخ .......
2. گواهی عدم حضور خوانده در دفتر اسناد رسمی شماره ....... مورخ .......
3. تصویر مصدق پایان کار و صورت مجلس تفکیکی (در صورت وجود)
4. تصویر مصدق کارت ملی خواهان
5. (سایر مدارک مرتبط، مانند برگه های استعلام ثبتی)

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان ........

با سلام و احترام،
به استحضار می رساند، اینجانب به موجب مبایعه نامه مورخ .......، یک واحد آپارتمان/زمین واقع در .......، پلاک ثبتی ....... را از خوانده محترم خریداری نموده ام. بر اساس قرارداد، خوانده متعهد بود در تاریخ ....... با حضور در دفتر اسناد رسمی شماره .......، نسبت به تنظیم سند رسمی انتقال قطعی به نام اینجانب اقدام نماید.
اینجانب در موعد مقرر و با فراهم آوردن تمامی مقدمات، در دفترخانه حاضر شدم، اما خوانده محترم بدون عذر موجه حضور نیافتند که گواهی عدم حضور پیوست، مؤید این موضوع است.
همچنین، در بند ....... مبایعه نامه توافق شده بود که در صورت تأخیر فروشنده در تنظیم سند رسمی، روزانه مبلغ ....... ریال به عنوان وجه التزام قراردادی به خریدار پرداخت نماید.
لذا، با توجه به عدم ایفای تعهد از سوی خوانده، مستنداً به مواد 230، 219 و 220 قانون مدنی و مواد 198، 515 و 519 قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای رسیدگی و صدور حکم بر:
1. الزام خوانده به تنظیم سند رسمی انتقال قطعی ملک مذکور به نام اینجانب.
2. محکومیت خوانده به پرداخت وجه التزام قراردادی به میزان روزانه ....... ریال از تاریخ ....... تا زمان اجرای حکم.
3. محکومیت خوانده به پرداخت کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل و هزینه کارشناسی)، مورد استدعاست.
بدواً صدور قرار تأمین خواسته نیز مورد تقاضاست.

با تجدید احترام
(امضاء خواهان یا وکیل وی)

نمونه دادخواست مطالبه وجه التزام قرارداد اجاره (بابت تأخیر مستأجر در تخلیه/پرداخت)

خواهان: (مشخصات کامل موجر شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس و شماره تماس)
خوانده: (مشخصات کامل مستأجر شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس و شماره تماس)
وکیل/نماینده قانونی: (در صورت وجود، مشخصات کامل وکیل)
خواسته و بهای آن: مطالبه وجه التزام قراردادی بابت تأخیر در تخلیه / عدم پرداخت اجاره بها موضوع قرارداد اجاره مورخ ....... به مبلغ روزانه ....... ریال از تاریخ ....... تا زمان تخلیه / پرداخت کامل اجاره بها (علی الحساب مقوم به مبلغ ....... ریال) به انضمام کلیه خسارات دادرسی.
دلایل و منضمات دادخواست:
1. تصویر مصدق قرارداد اجاره مورخ .......
2. تصویر مصدق اظهارنامه ارسالی به مستأجر (جهت تخلیه / پرداخت)
3. (در صورت تأخیر در تخلیه: صورت جلسه تأخیر در تخلیه یا گزارش کلانتری / شهادت شهود)
4. تصویر مصدق کارت ملی خواهان
5. (سایر مدارک مرتبط، مانند رسیدهای پرداخت اجاره بها قبلی)

ریاست محترم شورای حل اختلاف / دادگاه عمومی حقوقی شهرستان ........

با سلام و احترام،
به استحضار می رساند، اینجانب به موجب قرارداد اجاره مورخ .......، یک باب منزل مسکونی / واحد تجاری واقع در ....... را به خوانده محترم آقای/خانم ....... اجاره داده ام.
بر اساس بند ....... قرارداد، خوانده متعهد بود در تاریخ ....... اقدام به تخلیه ملک نماید / اجاره بهای ماهانه را در تاریخ ....... هر ماه پرداخت کند.
متاسفانه، خوانده محترم تاکنون ملک را تخلیه نکرده / اجاره بهای ماهانه را از تاریخ ....... پرداخت ننموده و این امر موجب ورود خسارت به اینجانب گردیده است.
برابر بند ....... قرارداد اجاره، طرفین توافق نموده اند که در صورت تأخیر مستأجر در تخلیه ملک / عدم پرداخت اجاره بها، مبلغ روزانه ....... ریال به عنوان وجه التزام قراردادی به موجر پرداخت نماید.
لذا، با توجه به مراتب معروضه و مستندات پیوست، مستنداً به مواد 230، 219 و 220 قانون مدنی و مواد 198، 515 و 519 قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای رسیدگی و صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت وجه التزام قراردادی به میزان روزانه ....... ریال از تاریخ ....... تا زمان تخلیه کامل ملک / پرداخت کامل اجاره بها، به انضمام کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل)، مورد استدعاست. بدواً صدور قرار تأمین خواسته نیز مورد تقاضاست.

با تجدید احترام
(امضاء خواهان یا وکیل وی)

نمونه لایحه دفاعیه در پرونده مطالبه وجه التزام

لوایح دفاعیه، نقش حیاتی در روشن شدن ابعاد پرونده برای قاضی ایفا می کنند. هر دو طرف دعوا (خواهان و خوانده) می توانند لایحه دفاعیه ارائه دهند و از طریق آن، مواضع خود را تشریح و مستندات قانونی و حقوقی خود را ارائه کنند.

لایحه خواهان (پاسخ به ایرادات خوانده)

ریاست محترم شعبه ....... دادگاه عمومی حقوقی شهرستان .......
موضوع: لایحه دفاعیه در پرونده کلاسه ....... مربوط به مطالبه وجه التزام

با سلام و احترام،
در خصوص پرونده کلاسه فوق که در آن خوانده محترم اقدام به ارائه لایحه دفاعیه نموده است، مراتب ذیل جهت تنویر ذهن آن مقام محترم به عرض می رسد:
1. خوانده محترم در بند ....... لایحه خود، به موضوع ....... (ایراد مطرح شده توسط خوانده) اشاره کرده اند. در پاسخ باید گفت که این استدلال ایشان صحیح نمی باشد. زیرا ....... (توضیح دلایل رد ایراد، مثلاً با استناد به مفاد قرارداد، شهادت شهود یا سایر مدارک و مستندات قانونی).
2. ادعای خوانده مبنی بر ....... نیز قابل پذیرش نیست، چرا که ....... (ارائه دلایل و مستندات قانونی و قراردادی در رد ادعای خوانده، مانند عدم ارائه دلیل کافی توسط خوانده یا تناقض در اظهارات وی).
3. همانطور که در دادخواست اولیه نیز ذکر گردید، اینجانب تمامی تعهدات قراردادی خود را به طور کامل و در موعد مقرر انجام داده ام و تخلفی از سوی اینجانب صورت نگرفته است. (ارائه مستندات اثباتی، مانند رسیدهای پرداخت، گواهی حسن انجام کار و...).
با عنایت به مطالب معروضه و مستندات پیوست پرونده، تقاضای رد دفاعیات خوانده و صدور حکم به نفع اینجانب بر اساس خواسته تقدیمی در دادخواست اولیه، مورد استدعاست.

با تجدید احترام
(امضاء خواهان یا وکیل وی)

لایحه خوانده (دفاعیات در برابر مطالبه)

ریاست محترم شعبه ....... دادگاه عمومی حقوقی شهرستان .......
موضوع: لایحه دفاعیه در پرونده کلاسه ....... مربوط به مطالبه وجه التزام

با سلام و احترام،
در خصوص پرونده کلاسه فوق که خواهان محترم اقدام به مطالبه وجه التزام قراردادی نموده اند، مراتب ذیل جهت دفاع از حقوق اینجانب به عرض می رسد:
1. خواهان محترم ادعا کرده اند که اینجانب به تعهدات خود عمل نکرده ام، در حالی که این ادعا صحیح نیست. همانطور که مستندات ....... (مثلاً: گواهی پایان کار، رسید پرداخت، شهادت شهود، صورت جلسه تحویل ملک) نشان می دهد، اینجانب تعهد اصلی خود را در تاریخ ....... به طور کامل انجام داده ام.
2. در صورتی که تأخیری در انجام تعهد رخ داده باشد، این تأخیر ناشی از عوامل خارج از اراده اینجانب (فورس ماژور) بوده است، مانند ....... (توضیح عامل فورس ماژور و ارائه مستندات مربوطه، مثلاً گواهی حوادث غیرمترقبه یا تأییدیه نهادهای دولتی). لذا، مطالبه وجه التزام در این شرایط قانونی نیست.
3. (یا) مبلغ وجه التزام تعیین شده در قرارداد، به وضوح نامتعارف و غیرمنصفانه است و با توجه به میزان خسارت واقعی وارده (که بسیار کمتر از مبلغ وجه التزام است)، درخواست تعدیل وجه التزام بر اساس اصول عدالت قراردادی و موازین شرعی مورد استدعاست. (در این بخش می توان به موارد مشابه در رویه قضایی نیز اشاره کرد).
4. خواهان خود نیز به تعهدات قراردادی خود عمل نکرده است. به عنوان مثال، ....... (ذکر مورد تخلف خواهان و ارائه مستندات). بنابراین، ایشان حق مطالبه وجه التزام را ندارند، چرا که خود نیز متخلف از قرارداد بوده اند.
با عنایت به مراتب فوق و مستندات پیوست، تقاضای رد دعوای خواهان و صدور حکم به نفع اینجانب، مورد استدعاست.

با تجدید احترام
(امضاء خوانده یا وکیل وی)

نمونه رأی دادگاه در خصوص مطالبه وجه التزام قراردادی

رأی دادگاه، نتیجه نهایی فرآیند دادرسی است و شامل خلاصه ای از دعوا، دلایل طرفین، استنادات قانونی و تصمیم نهایی قاضی می شود. درک ساختار یک رأی می تواند به افراد در فهم بهتر رویه قضایی کمک کند و انتظارات واقع بینانه ای از فرآیند قضایی به آنها بدهد.

به تاریخ: (تاریخ صدور رأی)
کلاسه پرونده: (شماره کلاسه پرونده)
شماره دادنامه: (شماره دادنامه)
مرجع رسیدگی: شعبه ....... دادگاه عمومی حقوقی مجتمع قضایی .......
خواهان: آقای/خانم ....... با وکالت آقای/خانم ....... (وکیل پایه یک دادگستری) به نشانی: .......
خوانده: آقای/خانم ....... به نشانی: .......
خواسته: مطالبه وجه التزام قراردادی

گردشکار:
خواهان دادخواستی به خواسته مطالبه وجه التزام قراردادی به طرفیت خوانده بالا تقدیم داشته که پس از ارجاع به این شعبه و ثبت به کلاسه فوق و جری تشریفات قانونی و تشکیل جلسه رسیدگی با حضور طرفین/وکلای ایشان (در صورت عدم حضور، با رعایت مقررات غیابی)، دادگاه با بررسی محتویات پرونده، ختم رسیدگی را اعلام و به شرح زیر مبادرت به صدور رأی می نماید.

رأی دادگاه:
در خصوص دعوی خواهان آقای/خانم ....... با وکالت آقای/خانم ....... به طرفیت آقای/خانم ....... به خواسته مطالبه وجه التزام قراردادی به شرح مندرج در دادخواست، نظر به اینکه:
1. به موجب تصویر مصدق قرارداد مورخ .......، طرفین توافق نموده اند که در صورت عدم انجام/تأخیر در انجام تعهد ....... (توضیح تعهد نقض شده)، متعهد متخلف مبلغ ....... ریال به عنوان وجه التزام به طرف دیگر پرداخت نماید. (ذکر مستند قراردادی)
2. از بررسی اوراق و محتویات پرونده و اظهارات طرفین/وکلای ایشان در جلسات دادرسی، محرز گردید که خوانده محترم به تعهد قراردادی خود مبنی بر ....... (ذکر تعهد نقض شده) در موعد مقرر عمل نکرده است / با تأخیر عمل نموده است. (ارائه دلایل اثباتی مانند گواهی عدم حضور دفترخانه / گزارش کارشناسی / اقرار خوانده و...). این امر موجب تحقق شرط وجه التزام گردیده است.
3. دفاعیات خوانده مبنی بر ....... (ذکر دفاع خوانده، مثلاً فورس ماژور یا عدم وقوع تخلف) از نظر دادگاه موجه تشخیص داده نشد / موجه تشخیص داده شد، به دلایل ....... (توضیح دلایل دادگاه برای پذیرش یا رد دفاع، با استناد به مواد قانونی و ادله موجود در پرونده).
4. با عنایت به ماده 230 قانون مدنی که بیانگر اعتبار شرط وجه التزام است، و همچنین مواد 198، 515 و 519 قانون آیین دادرسی مدنی، دادگاه دعوای خواهان را وارد و ثابت تشخیص می دهد.
بنابراین، دادگاه حکم به محکومیت خوانده آقای/خانم ....... به پرداخت مبلغ ....... ریال بابت وجه التزام قراردادی به انضمام کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل طبق تعرفه) در حق خواهان صادر و اعلام می نماید.
رأی صادره حضوری بوده و ظرف مهلت بیست روز پس از ابلاغ، قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم تجدیدنظر استان ....... است.

رئیس شعبه ....... دادگاه عمومی حقوقی شهرستان .......
(امضاء و مهر)

نمونه رأی اصلاحی (در صورت امکان)

در برخی موارد ممکن است در رأی دادگاه اشتباهات نگارشی یا اعدادی رخ دهد که نیاز به اصلاح داشته باشد. این اصلاحیه جزء لاینفک رأی اصلی محسوب می شود.

به تاریخ: (تاریخ صدور رأی اصلاحی)
کلاسه پرونده: (شماره کلاسه پرونده اصلی)
شماره دادنامه: (شماره دادنامه اصلاحی)
مرجع رسیدگی: شعبه ....... دادگاه عمومی حقوقی مجتمع قضایی .......

گردشکار:
به تاریخ ....... در وقت فوق العاده شعبه ....... به تصدی امضاءکننده ذیل دادگاه تشکیل است. پرونده کلاسه فوق تحت نظر است. نظر به وقوع اشتباه سهوی اعدادی/نگارشی در دادنامه شماره ....... مورخ ....... صادره از این دادگاه، با بررسی اوراق و محتویات پرونده، ختم رسیدگی را اعلام و به شرح ذیل مبادرت به صدور رأی اصلاحی می نماید.

رأی دادگاه:
در خصوص دادنامه شماره ....... مورخ ....... موضوع کلاسه ....... صادره از این دادگاه، نظر به وقوع اشتباه سهوی بدین منظور که در بند ....... دادنامه مزبور، نام وکیل خواهان آقای ....... قید شده که نام صحیح آن آقای ....... است و نیز در محاسبه مبلغ وجه التزام / هزینه دادرسی اشتباه سهوی رقمی رخ داده که مبلغ صحیح آن ....... ریال می باشد.
مستنداً به ماده 309 قانون آیین دادرسی مدنی، نظر به وقوع اشتباه سهوی، دادگاه حکم به تصحیح دادنامه مزبور به شرح فوق صادر و اعلام می گردد.
رأی تصحیحی جزء لاینفک دادنامه فوق الذکر بوده و ارائه آن بدون رأی اصلاحی ممنوع است.

رئیس شعبه ....... دادگاه عمومی حقوقی شهرستان .......
(امضاء و مهر)

نکات کلیدی در تنظیم اسناد حقوقی

تنظیم دقیق و صحیح اسناد حقوقی، از دادخواست گرفته تا اظهارنامه و لایحه، نقش تعیین کننده ای در نتیجه پرونده دارد. رعایت نکات زیر می تواند به اعتبار و اثربخشی این اسناد بیفزاید و از بروز مشکلات در مراحل بعدی دادرسی جلوگیری کند:

• دقت در تاریخ ها و مبالغ: کوچکترین اشتباه در ذکر تاریخ ها (تاریخ قرارداد، تاریخ سررسید، تاریخ وقوع تخلف) و مبالغ (اصل خواسته، وجه التزام) می تواند کل دعوا را تحت تأثیر قرار دهد و حتی منجر به رد آن شود. بازبینی دقیق این موارد ضروری است.
• مواد قانونی: استناد صحیح به مواد قانونی مرتبط، به دادخواست و لایحه، وزن حقوقی می بخشد و مسیر رسیدگی را برای دادگاه روشن تر می کند. لازم است که مواد قانونی به طور دقیق و مرتبط با موضوع ذکر شوند.
• ضمائم و مستندات: تمامی مدارک و اسنادی که به اثبات ادعای شما کمک می کنند، باید به صورت منظم و خوانا ضمیمه شوند و در متن دادخواست به آن ها اشاره شود. عدم ارائه مستندات کافی یا ارائه مدارک نامرتبط، می تواند به ضرر خواهان تمام شود.
• زبان رسمی و شیوا: با توجه به ماهیت اسناد حقوقی، استفاده از زبان رسمی، شیوا و عاری از ابهام، ضروری است. جملات باید کوتاه، واضح و فاقد هرگونه ابهام باشند تا برداشت های نادرست از متن صورت نگیرد.
• اجتناب از کلی گویی: در نگارش اسناد حقوقی، باید از کلی گویی پرهیز کرد و به جای آن، جزئیات مربوط به واقعه، تخلف و مطالبات را به صورت دقیق و مستدل بیان نمود.

نتیجه گیری

مطالبه وجه و وجه التزام قراردادی، فرآیندی حقوقی است که برای احقاق حقوق مالی افراد در صورت نقض تعهدات قراردادی طراحی شده است. همانطور که بیان شد، این مسیر شامل درک دقیق مفاهیم، رعایت شروط قانونی، و طی مراحل مشخصی از جمله ارسال اظهارنامه و تقدیم دادخواست می شود. پیچیدگی ها و ظرایف حقوقی در هر مرحله، اهمیت تسلط بر قوانین و رویه قضایی را دوچندان می سازد.

در این فرآیند، هر گام از انتخاب نوع مطالبه و جمع آوری ادله تا تنظیم دقیق اسناد حقوقی و پیگیری در محاکم، نیازمند دقت فراوان و دانش تخصصی است. عدم آگاهی از نکات ریز حقوقی می تواند منجر به طولانی شدن دادرسی، تحمیل هزینه های اضافی، یا حتی تضییع حقوق فرد شود. شناخت تفاوت ها میان مطالبه وجه، وجه التزام عدم انجام تعهد و وجه التزام تأخیر در انجام تعهد، و همچنین آگاهی از امکان یا عدم امکان جمع آن ها، برای پیشبرد موفقیت آمیز دعوا ضروری است.

در پیچ و خم های دعاوی حقوقی، تنها با داشتن اطلاعات دقیق و بهره گیری از تجربه متخصصین می توان به سرمنزل مقصود رسید و حقوق قانونی را احقاق نمود.

برای اطمینان از موفقیت در پیگیری چنین دعاوی ای و جلوگیری از اشتباهات احتمالی که می تواند به تضییع حقوق شما منجر شود،

مشاوره حقوقی

با وکلای متخصص و با تجربه در تمامی مراحل پرونده، امری حیاتی و اجتناب ناپذیر است. وکیلی متخصص می تواند با دانش و تجربه خود، شما را در تنظیم دقیق اسناد، ارائه ادله قوی، و پیشبرد مؤثر پرونده یاری رساند تا بهترین نتیجه ممکن برای شما حاصل شود و با آگاهی کامل از تمامی جوانب حقوقی، مسیر پرفراز و نشیب دادگاه را پشت سر بگذارید.

اگر با مسائل مربوط به

نمونه دادخواست مطالبه وجه و وجه التزام قراردادی

روبرو هستید و به دنبال راهنمایی تخصصی برای احقاق حقوق خود می باشید، توصیه قاطع می شود با یک وکیل متخصص مشورت نمایید. این گام، سرمایه گذاری برای حفظ و تضمین حقوق قانونی شماست و می تواند آینده مالی و حقوقی شما را تحت تأثیر قرار دهد.