هزینه دادگاه برای طلاق

مواجهه با فرآیند طلاق همواره با چالش های عاطفی و روانی فراوانی همراه است. در کنار این موارد، ابهامات مربوط به هزینه دادگاه برای طلاق می تواند به نگرانی های افراد بیفزاید. آگاهی دقیق از این هزینه ها، که شامل انواع عوارض قضایی و دولتی است، به افراد کمک می کند تا با دیدی بازتر و برنامه ریزی مالی مناسب تر، این مرحله دشوار را پشت سر بگذارند.

در مسیر پر پیچ و خم طلاق، آگاهی از ابعاد مالی این فرآیند فراتر از صرفاً حق الوکاله وکیل، نقش حیاتی ایفا می کند. این هزینه ها که به طور مستقیم با مراجع قضایی و خدماتی در ارتباط هستند، بر اساس نوع طلاق (توافقی، از طرف زن، از طرف مرد یا غیابی) و پیچیدگی پرونده، متغیر خواهند بود. هدف از ارائه این راهنما، روشن ساختن تمامی جنبه های هزینه دادگاه برای طلاق در سال جاری است تا افراد بتوانند تصمیماتی آگاهانه در این دوران حساس اتخاذ کنند.

تفکیک انواع هزینه های دادگاه برای طلاق (مراحل به مرحله)

فرآیند طلاق، از همان گام های نخستین تا آخرین مرحله، شامل هزینه هایی است که افراد باید از آن ها مطلع باشند. این هزینه ها اغلب به صورت تدریجی و در مراحل مختلف پرونده پرداخت می شوند و تنها به یک بخش محدود نمی شوند. شناخت این مراحل و هزینه های مربوط به هر یک، به مدیریت بهتر امور مالی کمک شایانی می کند. در ادامه به تفکیک هر یک از این هزینه ها پرداخته می شود.

۱. هزینه تنظیم و ثبت دادخواست طلاق

اولین گام عملی در مسیر طلاق، تنظیم و ثبت دادخواست است. دادخواست، سندی رسمی است که در آن خواهان، درخواست خود را به دادگاه ارائه می دهد. این مرحله خود شامل چندین جزء هزینه ای است:

• هزینه تهیه برگه دادخواست: در صورتی که فرد خود اقدام به تهیه دادخواست نماید، نیاز به خرید برگه های مخصوص دادخواست از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی دارد که معمولاً هزینه ناچیزی دارد. در سال 1404، هزینه هر برگ دادخواست تقریباً ۲ هزار تومان است.
• هزینه ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: امروزه تمامی دادخواست ها باید از طریق این دفاتر ثبت و به دادگاه ارسال شوند. این دفاتر برای خدمات خود هزینه ای دریافت می کنند که علاوه بر آن، شامل حق تمبر دادرسی نیز می شود. حق تمبر دادرسی برای دعاوی غیرمالی (مانند طلاق) مبلغی ثابت است که در سال 1404 این هزینه حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان برآورد می شود.
• هزینه تنظیم دادخواست (در صورت نیاز): اگر فرد تمایل داشته باشد که دادخواست توسط فرد دیگری (مانند عریضه نویس یا وکیل) تنظیم شود، هزینه های متفاوتی خواهد داشت. تنظیم دادخواست توسط عریضه نویسان نرخ مشخصی ندارد و متغیر است، اما توسط وکیل بسته به تجربه و شهرت وی می تواند از ۲۵۰ هزار تومان تا ۲ میلیون تومان و حتی بیشتر متغیر باشد. لازم به ذکر است که این هزینه صرفاً مربوط به تنظیم دادخواست است و نباید با حق الوکاله وکیل اشتباه شود.

۲. هزینه جلسات مشاوره اجباری پیش از طلاق

مطابق قانون حمایت خانواده، پیش از ثبت دادخواست طلاق (به جز در موارد خاص)، زوجین باید در جلسات مشاوره خانواده شرکت کنند. این مشاوره ها معمولاً در مراکز بهزیستی یا مراکز مورد تأیید دادگستری برگزار می شوند و هدفشان تلاش برای سازش و حل اختلافات یا آگاه سازی زوجین از پیامدهای طلاق است.

• ماهیت و لزوم مشاوره ها: این جلسات برای تمامی انواع طلاق اجباری هستند، مگر اینکه دادگاه تشخیص دهد نیازی به آن نیست یا یکی از زوجین غایب باشد. تعداد جلسات معمولاً بین ۳ تا ۵ جلسه است.
• هزینه هر جلسه: هزینه این جلسات دولتی نیست و توسط مراکز مشاوره دریافت می شود. در سال 1404، هزینه هر جلسه مشاوره می تواند بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان متغیر باشد. مجموع این هزینه ها بسته به تعداد جلسات می تواند به حدود ۵۰۰ هزار تومان تا ۱ میلیون تومان برسد.

۳. هزینه دادرسی طلاق

هزینه دادرسی اصلی ترین بخش از هزینه دادگاه برای طلاق است که برای رسیدگی به پرونده در مراجع قضایی دریافت می شود. دعوای طلاق از جمله دعاوی غیرمالی محسوب می شود و تعرفه دادرسی آن با دعاوی مالی تفاوت دارد.

• ماهیت دعوا: دعوای طلاق غیرمالی است، به این معنی که مستقیماً به مطالبه مال یا ارزش مالی مشخصی نمی پردازد، هرچند ممکن است در کنار آن، دعاوی مالی (مانند مهریه یا نفقه) نیز مطرح شوند.
• نحوه محاسبه: تعرفه خدمات قضایی هر ساله توسط قوه قضائیه اعلام می شود. در سال 1404، هزینه دادرسی برای دعاوی غیرمالی حدود ۴۰ هزار تومان تا ۱۸۰ هزار تومان تعیین شده است که با احتساب هزینه های دفاتر خدمات قضایی، این مبلغ به حدود ۲۰۰ هزار تومان خواهد رسید. این مبلغ باید هنگام ثبت دادخواست پرداخت شود.

۴. هزینه ارجاع به داوری (در صورت لزوم)

در برخی از انواع طلاق، به خصوص طلاق یک طرفه (از جانب مرد یا زن)، دادگاه ممکن است زوجین را به داوری ارجاع دهد. داوران افرادی هستند که با هدف ایجاد صلح و سازش بین زوجین یا ارائه راهکارهای منطقی، به پرونده رسیدگی می کنند.

• موارد الزام به داوری: معمولاً در طلاق هایی که توافق وجود ندارد و زوجین تمایلی به سازش نشان نمی دهند، دادگاه اقدام به معرفی داور می کند. هر یک از طرفین یک داور (ترجیحاً از بستگان) معرفی می کنند.
• هزینه تعیین هر داور: بابت زحمات داوران، مبلغی به عنوان حق الزحمه به آن ها پرداخت می شود. در سال 1404، این هزینه برای هر داور حدود ۱۰۰ هزار تومان برآورد شده است. پرداخت این هزینه معمولاً به عهده متقاضی داوری است یا بر اساس تصمیم دادگاه بین زوجین تقسیم می شود.

۵. هزینه کارشناسی (در صورت نیاز و ارجاع دادگاه)

در پرونده های طلاق پیچیده تر، ممکن است دادگاه برای روشن شدن برخی مسائل، پرونده را به کارشناس ارجاع دهد. این کارشناسی می تواند در زمینه های مختلفی باشد و هزینه دادگاه برای طلاق را افزایش دهد.

• موارد ارجاع به کارشناسی:
  • ارزیابی اموال مشترک: در صورت وجود اموال مشترک و عدم توافق بر سر تقسیم آن ها.
  • تعیین نفقه و اجرت المثل: برای محاسبه دقیق میزان نفقه معوقه یا اجرت المثل ایام زوجیت.
  • تعیین حضانت یا ملاقات فرزند: در صورت اختلافات جدی بر سر حضانت یا نحوه ملاقات با فرزندان، کارشناس رسمی دادگستری (معمولاً روانشناس یا مددکار اجتماعی) نظر کارشناسی ارائه می دهد.
  • امور پزشکی قانونی: در مواردی که ادعاهایی مانند عدم تمکین یا ضرب و جرح مطرح است.
• نحوه تعیین و مسئولیت پرداخت: هزینه کارشناسی بسته به موضوع و پیچیدگی آن متغیر است. این هزینه معمولاً توسط کسی که درخواست کارشناسی داده است پرداخت می شود، اما دادگاه می تواند مسئولیت پرداخت را به هر دو طرف یا بر اساس نتیجه پرونده تعیین کند. این هزینه ها می توانند از چند صد هزار تومان تا چند میلیون تومان متغیر باشند.

۶. هزینه اعتراض به آرا (تجدیدنظر و دیوان عالی کشور)

اگر یکی از طرفین به رأی صادر شده توسط دادگاه بدوی اعتراض داشته باشد، می تواند در مهلت مقرر قانونی، درخواست تجدیدنظر یا فرجام خواهی ارائه دهد. هر مرحله اعتراض، مستلزم پرداخت هزینه دادگاه برای طلاق مجدد است.

• مراحل اعتراض:
  1. دادگاه بدوی: دادگاه اولیه که رأی طلاق را صادر می کند.
  2. دادگاه تجدیدنظر استان: در صورت اعتراض به رأی بدوی، پرونده به این دادگاه ارسال می شود.
  3. دیوان عالی کشور: در صورت اعتراض به رأی دادگاه تجدیدنظر (در موارد خاص قانونی)، پرونده به دیوان عالی کشور ارجاع می یابد.
• هزینه حق تمبر برای هر مرحله: برای ثبت دادخواست تجدیدنظر یا فرجام خواهی، مجدداً حق تمبر دادرسی دریافت می شود. در سال 1404، هزینه حق تمبر برای مرحله تجدیدنظر و دیوان عالی کشور، هر کدام حدود ۳۰ هزار تومان است. این هزینه ها جداگانه بوده و در هر مرحله ای که اعتراض صورت گیرد، باید پرداخت شود.

۷. هزینه ثبت طلاق در دفترخانه (محضر)

پس از صدور حکم قطعی طلاق توسط دادگاه، آخرین مرحله، ثبت رسمی طلاق در یکی از دفاتر رسمی ازدواج و طلاق (محضر) است. این مرحله نیز هزینه های خاص خود را دارد.

• آخرین گام: با ارائه حکم قطعی طلاق و گواهی عدم امکان سازش (در طلاق توافقی)، زوجین یا وکلای آن ها به دفترخانه مراجعه کرده تا صیغه طلاق جاری و واقعه طلاق در شناسنامه ها و دفاتر مربوطه ثبت شود.
• هزینه ثبت: هزینه جاری شدن صیغه طلاق و ثبت آن در محضر، بسته به شهر و دفترخانه ممکن است متفاوت باشد. در سال 1404، این هزینه حدود ۸۰۰ هزار تومان تا ۱.۵ میلیون تومان یا بیشتر متغیر است. در شهرهای بزرگ مانند تهران، معمولاً این هزینه در بازه بالاتری قرار می گیرد.

۸. سایر هزینه های احتمالی و متفرقه

علاوه بر موارد اصلی ذکر شده، ممکن است در طول فرآیند طلاق، هزینه های دیگری نیز به وجود آید که کمتر مورد توجه قرار می گیرند اما در مجموع هزینه دادگاه برای طلاق را افزایش می دهند:

• هزینه کپی برابر اصل مدارک: برای پیوست به دادخواست و ارائه به مراجع مختلف، نیاز به کپی برابر اصل مدارک شناسایی و سند ازدواج است که هر برگه هزینه جداگانه دارد (حدود ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان برای هر برگ در سال 1404).
• هزینه استعلامات مختلف: در برخی پرونده ها، دادگاه ممکن است نیاز به استعلام از ادارات ثبت احوال (برای وضعیت تأهل)، ثبت اسناد و املاک (برای املاک مشترک)، راهور (برای خودرو) و… داشته باشد که هر استعلام هزینه مختص به خود را دارد.
• هزینه نشر آگهی: در موارد طلاق غیابی، به خصوص زمانی که نشانی یکی از طرفین نامعلوم است، دادگاه دستور به نشر آگهی در روزنامه های کثیرالانتشار می دهد. هزینه این آگهی ها می تواند متغیر و قابل توجه باشد.
• هزینه های پست: برای ارسال ابلاغیه ها و نامه ها به طرفین، هزینه های پستی نیز باید در نظر گرفته شود.

آگاهی از تمامی ابعاد هزینه دادگاه برای طلاق، افراد را قادر می سازد تا با اطمینان بیشتری قدم برداشته و از غافلگیری های مالی در این مسیر جلوگیری کنند.

هزینه دادگاه برای انواع مختلف طلاق (مقایسه جامع)

ساختار و پیچیدگی هر پرونده طلاق، تأثیر مستقیمی بر میزان هزینه دادگاه برای طلاق دارد. از این رو، هزینه های مربوط به طلاق توافقی، از طرف زن، از طرف مرد و غیابی، با یکدیگر متفاوت هستند. درک این تفاوت ها برای برنامه ریزی مالی ضروری است.

۱. هزینه دادگاه در طلاق توافقی

طلاق توافقی، به دلیل اینکه زوجین بر سر تمامی مسائل (مهریه، نفقه، حضانت، ملاقات فرزندان و…) به توافق رسیده اند، معمولاً کمترین میزان هزینه های دادگاهی را به دنبال دارد.

• کمترین میزان هزینه ها: در این نوع طلاق، معمولاً نیاز به ارجاع به داوری یا کارشناسی وجود ندارد، زیرا زوجین خود به تفاهم رسیده اند. همچنین، احتمال اعتراض به رأی دادگاه بسیار پایین است.
• موارد پایه: هزینه ها عمدتاً شامل ثبت دادخواست، جلسات مشاوره اجباری و هزینه ثبت در دفترخانه می شود. این فرآیند سریع تر و با دغدغه های کمتری همراه است.

۲. هزینه دادگاه در طلاق از طرف زن

هنگامی که درخواست طلاق از سوی زن مطرح می شود، فرآیند معمولاً پیچیده تر بوده و ممکن است به هزینه های بیشتری منجر شود. زن برای طلاق باید دلایل موجهی مانند عسر و حرج یا شروط ۱۲ گانه عقد را به اثبات برساند.

• افزایش هزینه ها: نیاز به اثبات دلایل طلاق اغلب مستلزم جمع آوری مدارک بیشتر و گاهی ارجاع به کارشناسی (مثلاً برای اثبات عدم تمکین یا سوءرفتار) است.
• احتمال ارجاع به داوری و کارشناسی: در صورت عدم توافق یا عدم اثبات ادعاها، دادگاه ممکن است داورانی را معرفی کند. همچنین، برای مطالبه مهریه، نفقه و اجرت المثل، کارشناسی ضروری خواهد بود که هر کدام هزینه هایی مجزا دارند.
• اعتراضات: مرد معمولاً به رأی طلاق از طرف زن اعتراض می کند که این موضوع منجر به طولانی تر شدن فرآیند و افزایش هزینه دادگاه برای طلاق در مراحل تجدیدنظر و دیوان عالی کشور می شود.

۳. هزینه دادگاه در طلاق از طرف مرد

در صورتی که مرد متقاضی طلاق باشد، با وجود اینکه حق طلاق به موجب قانون با اوست، اما باید تمامی حقوق مالی زن را پرداخت کند و رضایت دادگاه را نیز جلب نماید.

• هزینه های مرتبط با حقوق مالی زن: مرد باید مهریه، نفقه ایام عده، اجرت المثل ایام زوجیت و نصف دارایی کسب شده در دوران زناشویی (در صورت عدم شرط ضمن عقد خلاف آن) را بپردازد. تعیین این موارد ممکن است نیاز به ارجاع به کارشناسی و در نتیجه افزایش هزینه ها داشته باشد.
• طولانی شدن فرآیند: زن می تواند به رأی طلاق مرد اعتراض کند و این موضوع نیز به افزایش مراحل دادرسی و هزینه های مربوط به آن منجر شود.

۴. هزینه دادگاه در طلاق غیابی

طلاق غیابی زمانی اتفاق می افتد که یکی از زوجین در جلسات دادگاه حاضر نمی شود و نشانی از وی در دسترس نیست. این نوع طلاق معمولاً پیچیده ترین و پرهزینه ترین نوع طلاق است.

• پیچیدگی و طولانی بودن فرآیند: یافتن زوج غایب و ابلاغ اوراق قضایی به او، نیازمند اقدامات ویژه مانند نشر آگهی در روزنامه های کثیرالانتشار است که خود هزینه های اضافی در پی دارد.
• هزینه های اضافی: علاوه بر تمامی هزینه های معمول، هزینه نشر آگهی و پیگیری های خاص قضایی برای اطمینان از صحت ابلاغ، هزینه دادگاه برای طلاق غیابی را به طور قابل توجهی افزایش می دهد. این فرآیند به زمان و تلاش بیشتری از سوی متقاضی یا وکیل او نیاز دارد.

جدول جامع مقایسه هزینه های دادگاه برای انواع طلاق (بر اساس سال 1404)

برای درک بهتر تفاوت های هزینه ای میان انواع مختلف طلاق، جدول زیر یک نمای کلی از هزینه دادگاه برای طلاق در سال 1404 را ارائه می دهد. این ارقام تقریبی هستند و ممکن است بسته به پیچیدگی پرونده، موقعیت جغرافیایی و تغییر تعرفه ها، متغیر باشند و صرفاً جهت برآورد اولیه است.

نوع هزینه	طلاق توافقی (ریال)	طلاق از طرف زن (ریال)	طلاق از طرف مرد (ریال)	طلاق غیابی (ریال)
تنظیم و ثبت دادخواست	200,000 – 500,000	200,000 – 500,000	200,000 – 500,000	200,000 – 500,000
مشاوره اجباری پیش از طلاق (3 تا 5 جلسه)	500,000 – 1,000,000	500,000 – 1,000,000	500,000 – 1,000,000	500,000 – 1,000,000
هزینه دادرسی (غیرمالی)	200,000 – 300,000	200,000 – 300,000	200,000 – 300,000	200,000 – 300,000
ارجاع به داوری (هر داور)	0 – 100,000	100,000 – 200,000	100,000 – 200,000	100,000 – 200,000
کارشناسی (اموال، نفقه، حضانت و…)	0 – 500,000	500,000 – 5,000,000+	500,000 – 5,000,000+	500,000 – 5,000,000+
اعتراض به آرا (تجدیدنظر و دیوان عالی، هر مرحله)	0 – 60,000	30,000 – 100,000+	30,000 – 100,000+	30,000 – 100,000+
ثبت طلاق در دفترخانه (محضر)	800,000 – 1,500,000	800,000 – 1,500,000	800,000 – 1,500,000	800,000 – 1,500,000
نشر آگهی (در صورت نیاز)	0	0	0	500,000 – 2,000,000+
مجموع تقریبی حداقل تا حداکثر (بدون وکیل)	1,700,000 – 3,460,000	2,130,000 – 8,600,000+	2,130,000 – 8,600,000+	2,730,000 – 10,600,000+

تذکر مهم: ارقام ذکر شده در این جدول صرفاً تقریبی بوده و بر اساس تعرفه های مصوب و تجربه عملی در سال 1404 گردآوری شده اند. پیچیدگی های هر پرونده، تعداد جلسات کارشناسی یا داوری، محل دادگاه و تغییرات تعرفه ها می تواند بر ارقام نهایی تأثیرگذار باشد.

چه کسی مسئول پرداخت هزینه های دادگاه است؟

یکی از سؤالات پرتکرار برای زوجین در آستانه طلاق، این است که چه کسی باید هزینه دادگاه برای طلاق را پرداخت کند. پاسخ به این سؤال به نوع طلاق و توافقات احتمالی بستگی دارد:

• اصل کلی: در دعاوی قضایی، اصل بر این است که خواهان دعوا مسئول پرداخت هزینه های دادرسی است. بنابراین، فردی که دادخواست طلاق را ثبت می کند، ابتدائاً مسئول پرداخت این هزینه هاست.
• در طلاق توافقی: در طلاق توافقی، زوجین از قبل بر سر تمامی مسائل، از جمله هزینه ها، به توافق می رسند. معمولاً این هزینه ها به صورت بالمناصفه (نصف به نصف) پرداخت می شود، اما ممکن است توافق دیگری نیز صورت گیرد.
• درخواست اعسار: اگر فردی توانایی مالی برای پرداخت هزینه های دادرسی را نداشته باشد، می تواند درخواست اعسار از پرداخت هزینه های دادرسی را به دادگاه ارائه دهد. در صورت تأیید اعسار، فرد موقتاً یا دائماً از پرداخت این هزینه ها معاف می شود.
• مسئولیت پرداخت هزینه های کارشناسی و داوری: این هزینه ها معمولاً توسط متقاضی (کسی که درخواست ارجاع به کارشناسی یا داوری را داده است) پرداخت می شود. با این حال، دادگاه می تواند با توجه به نتیجه پرونده و تشخیص خود، مسئولیت پرداخت را به هر یک از طرفین یا به صورت مشترک محول کند.

شناخت دقیق مسئولیت پرداخت هزینه ها می تواند از بروز اختلافات بیشتر در طول فرآیند طلاق جلوگیری کند و به شفافیت مالی کمک نماید.

راهکارهایی برای مدیریت و کاهش هزینه های دادگاه طلاق

با توجه به حجم و تنوع هزینه دادگاه برای طلاق، بسیاری از افراد به دنبال راهکارهایی برای کاهش و مدیریت این هزینه ها هستند. اگرچه برخی هزینه ها ثابت و غیرقابل اجتناب هستند، اما با رعایت نکاتی می توان بار مالی این فرآیند را تا حد امکان کاهش داد:

1. تلاش برای رسیدن به توافق (طلاق توافقی): بی شک، طلاق توافقی ارزان ترین و سریع ترین راه برای پایان دادن به زندگی مشترک است. با توافق بر سر تمامی مسائل، نیاز به مراحل پیچیده قضایی، داوری و کارشناسی به حداقل می رسد و از هزینه های اضافی جلوگیری می شود.
2. جمع آوری کامل و دقیق مدارک: ارائه مدارک کامل و منظم از همان ابتدا، به سرعت بخشیدن به فرآیند رسیدگی کمک کرده و از اتلاف وقت و هزینه های احتمالی ناشی از نقص مدارک جلوگیری می کند.
3. آگاهی از حقوق و قوانین: مطالعه و آگاهی از حقوق و تکالیف خود در فرآیند طلاق، می تواند به شما کمک کند تا بهتر از منافع خود دفاع کنید و از اقدامات غیرضروری یا پرهزینه پرهیز نمایید.
4. عدم تعلل در پیگیری پرونده: طولانی شدن بی مورد فرآیند طلاق می تواند به افزایش هزینه های جانبی مانند رفت و آمد به دادگاه، هزینه های پستی و حتی هزینه های وکیل (در صورت توافق ساعتی) منجر شود. پیگیری منظم و به موقع پرونده، به کاهش این هزینه ها کمک می کند.
5. استفاده از مشاوره اولیه حقوقی: حتی اگر قصد ندارید وکیل بگیرید، مشاوره اولیه با یک وکیل متخصص خانواده می تواند به شما دیدی جامع از فرآیند، حقوق شما و برآورد دقیق تری از هزینه های پیش رو بدهد. این سرمایه گذاری کوچک، می تواند از هزینه های بزرگ تر در آینده جلوگیری کند.
6. امکان درخواست اعسار در صورت عدم توانایی مالی: همانطور که پیشتر اشاره شد، اگر توانایی پرداخت هزینه دادگاه برای طلاق را ندارید، می توانید با ارائه مدارک لازم، درخواست اعسار از پرداخت هزینه های دادرسی را مطرح کنید.
7. بررسی دقیق تعرفه ها: پیش از هر اقدامی، آخرین تعرفه های خدمات قضایی و هزینه های مربوط به مشاوره ها و دفترخانه ها را از مراجع معتبر استعلام کنید تا از تغییرات احتمالی آگاه باشید.

جمع بندی و نتیجه گیری

فرآیند طلاق، تصمیمی دشوار و سرنوشت ساز است که ابعاد مختلفی از زندگی افراد را تحت تأثیر قرار می دهد. در کنار چالش های عاطفی و اجتماعی، جنبه های مالی این فرآیند نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. هزینه دادگاه برای طلاق مجموعه ای از عوارض و تعرفه های دولتی و خدماتی است که از ابتدای تنظیم دادخواست تا ثبت نهایی طلاق در دفترخانه، گریبان گیر زوجین خواهد بود.

همانطور که در این مقاله به تفصیل بررسی شد، این هزینه ها تنها به حق الوکاله وکیل محدود نمی شوند و شامل مراحل متعددی از جمله ثبت دادخواست، جلسات مشاوره، هزینه های دادرسی، داوری، کارشناسی، اعتراض به آرا و ثبت در محضر می گردند. میزان این هزینه ها نیز به طور چشمگیری به نوع طلاق (توافقی، از طرف زن، از طرف مرد یا غیابی) و پیچیدگی های احتمالی پرونده بستگی دارد.

آگاهی جامع و دقیق از تمامی این جوانب مالی، به افراد کمک می کند تا با برنامه ریزی مالی مناسب و اتخاذ تصمیمات آگاهانه، فشار کمتری را در این دوران تجربه کنند. توصیه نهایی این است که پیش از هر اقدامی، حتماً با یک مشاور حقوقی متخصص مشورت کرده تا با توجه به شرایط خاص پرونده خود، اطلاعات دقیق و متناسبی را دریافت نموده و بتوانید با چشمان باز و قدم هایی مطمئن، این مسیر حساس را طی نمایید.