لزوم تغییر رویکرد در بازار عراق/ چشم انداز تجارت 20 میلیارد دلاری ایران و عراق تا 1407

مدیرکل دفتر غرب آسیای سازمان توسعه تجارت ایران با بیان اینکه اگر رویکرد ما به عراق با محور صادرات کالا بوده، این رویکرد باید تغییر کند، گفت: باید به سمت سرمایه گذاری مشترک یا تولید در عراق بریم، چون با توجه به برنامه ریزی این کشور برای حرکت به سمت خودکفایی، ممکن است برخی از کالاهای صادراتی ایران به عراق با ممنوعیت واردات مواجه شود.

به گزارش هانسی، عبدالامیر ربیهاوی در نشست «نحوه تجارت با کشور عراق و فرصت های پی رو» اظهار کرد: دفتر غرب آسیای سازمان توسعه تجارت، 13 کشور را مدیریت می کند که 45 درصد از مجموع کل تجارت ایران با  این کشورها است. 

وی با بیان اینکه در هدف گذاری های دیده شده در دیپلماسی اقتصادی 15 کشور همسایه و دو کشور اولویت دار چین و هند دیده شده، تصریح کرد: از بین این کشورها، بالاترین تجارت ایران در سال 1402 با رقم 27 میلیارد دلار با امارات و پایین ترین رقم به دلیل قطع روابط، با عربستان صعودی بوده که سال گذشته تجارتی نداشتیم.

به گفته این مقام مسیول، هرچند در آمار شریک اول تجاری ایران، چین است، اما با توجه به اینکه کالاهای صادراتی ایران به چین، کالاهای با ارزش افزوده بالا نیستند و در مقابل 10 میلیارد دلار صادرات سالانه ایران به عراق مربوط به کالای دارای ارزش افزوده است، می توان گفت عراق شریک اول تجاری ایران است. 

ربیهاوی با بیان اینکه باید برای عراق وقت بیشتری بگذاریم، با اشاره به موقعیت جغرافیایی عراق و مرزهای مشترک آن با ایران، تصریح کرد: در سال های گذشته بخشی از زیرساخت های عراق در جنگ از بین رفته که ایران می تواند در بازسازی آن ها همکاری و سرمایه گذاری کند. از طرف دیگر عراق کشوری است که از سال 2019 تا الان سالانه بیش از 90 میلیارد دلار درآمد نفتی داشته که 95 درصد این درآمد را صرف واردات کرده است. در اصل 95 درصد نیازهای این کشور از طریق واردات تامین می شود؛ هرچند می توان گفت این کشور در سال های اخیر به سمت خودکفایی در برخی حوزه ها رفته و ممکن است این رقم تا 90 درصد کاهش یافته باشد. اما بابد این نکته را هم در نظر گرفت که صادرات ایران به عراق از سیب زمینی و پیاز شروع شد، اما به خطوط ماشین آلات، احداث واحدهای تولیدی، نیروگاه، پالایشگاه و صنایع سنگین ختم شده است. رقبای ایران هم از ترکیه و چین تبدیل به امارات، مصر، عربستان و اردن شده است.

مدیرکل دفتر غرب آسیای سازمان توسعه تجارت ایران با بیان اینکه در 20 سال گذشته رویکرهای اقتصادی عراق عوض شده، تصریح کرد: عراق در سال 2023 به دنبال جذب سرمایه گذاری است و رویکرد جذب سرمایه و خودکفایی را دنبال می کند. همچنین این کشور قصد دارد به عراق صنعتی قبل از 1980 برگردد و واحدهای صنعتی خود را بازسازی کند.

وی با بیان اینکه تا سال 2016 کالاهایی با ارزش افزوده پایین به عراق صادر می کردیم، گفت: در حال حاضر عراق در برخی کالاها که تا مرحله ای به تولید داخل رسیده، ممنوعیت واردات اعمال کرده است. برای مثال واردات سی قلم کالای کشاورزی اصلی که به عراق صادر می کردیم، بخاطر برداشت فصلی ممنوع شده است. البته همچنین بیش از 1.4 میلیارد از صادرات ایران به عراق در سال گذشته مربوط به محصولات کشاورزی بوده است. 

ربیهاوی با بیان اینکه در سال 2022 و 2023 عراق بالاترین رشد اقتصادی را در منطقه داشت، اظهار کرد: اگر تا الآن رویکرد ما به عراق با محور صادرات کالا بوده، الآن این رویکرد باید تغییر کند، چراکه ممکن است برخی از کالاهای صادراتی ایران به عراق با ممنوعیت واردات مواجه شود. بنابراین باید به سمت سرمایه گذاری مشترک یا تولید در عراق بریم، چون اگر ممنوعیت ها ادامه پیدا کند، ممکن است بازار 10 میلیارد دلاری ایران به این کشور با کاهش مواجه شود. اگر به موقع رویکرد را تغییر ندهیم، بازار به دست ترکیه، سوریه، مصر، امارات و غیره می افتد.

وی با اشاره به محدویت صادرات به عراق در حوزه های سیمان، چیپس و پفک، برخی از کنسروها و نوشیدنی ها به عراق گفت: البته برخی واحدها در عراق با انتقال تکنولوژی و سرمایه ایرانی ساخته شده است. پس هنوز جایگاه خوبی در بازار عراق داریم. به طور کلی حدود 12 درصد از بازار عراق به ایران اختصاص دارد. البته ارقامی که تاکنون اشاره شده مربوط به آمار گمرکی است و صادرات خدمات فنی و مهندسی و توریسم درمانی، صادرات برق و غیره در آن دیده نشده است.

به گفته این مقام مسیول، پیش بینی می شود تا سال 1407 به تجارت 20 میلیارد دلار با عراق برسیم که لازمه آن ایجاد تنوع در کالاهای صادراتی، ایجاد تغییر در صادرات خدمات فنی مهندسی و جذب توریسم درمانی است.

در ادامه این نشست مرتضی کارگر، رییس هییت عامل مرکز آموزش بازرگانی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی، نیز اظهار کرد: در سال جاری در حوزه آمپزش بر کشورها هم تمرکز داریم. 

وی افزود: در سال جاری سه اقدام کلیدی، شامل ایجاد مرکز نوآوری بازرگانی، برگزاری دوره های مدرسه صادرات و راه اندازی خانه مدیران باررگانی در مرکز اتفاق خواهد افتاد است.

پایان خبر هانسی