پهلو سمت چپم درد میکنه، چیکار کنم؟

درد در پهلوی چپ می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد از مشکلات ساده گوارشی گرفته تا شرایط جدی تر پزشکی. اگر درد شما ناگهانی شدید و غیرقابل تحمل است یا با علائم هشداردهنده ای مانند تب خونریزی تهوع و استفراغ مداوم یا تغییر در عادات روده همراه است فورا به پزشک مراجعه کنید. در بسیاری از موارد درد خفیف تا متوسط پهلوی چپ با مراقبت های خانگی و تغییر سبک زندگی قابل بهبود است. اما برای تشخیص دقیق علت درد و اطمینان از عدم وجود مشکل جدی مشورت با پزشک توصیه می شود.

درد پهلوی چپ چیست؟

درد پهلوی چپ به هر نوع ناراحتی درد گرفتگی یا احساس ناخوشایند دیگری در ناحیه سمت چپ شکم و پهلو اشاره دارد. این ناحیه به صورت تقریبی بین دنده های پایینی و لگن خاصره در سمت چپ بدن قرار می گیرد. درد پهلوی چپ یک علامت بسیار شایع است و می تواند طیف وسیعی از علل را شامل شود. از آنجایی که اندام های مختلفی در این ناحیه قرار دارند شناسایی دقیق علت درد می تواند چالش برانگیز باشد.

درد پهلوی چپ می تواند به شکل های مختلفی بروز کند از جمله :

• درد تیز و خنجری : معمولا ناگهانی شروع می شود و ممکن است نشان دهنده مشکلات حاد مانند سنگ کلیه یا پارگی کیست تخمدان باشد.
• درد مبهم و آزاردهنده : ممکن است به تدریج شروع شود و برای مدت طولانی ادامه یابد. این نوع درد می تواند ناشی از مشکلات گوارشی التهاب روده یا مشکلات عضلانی باشد.
• درد قولنجی (گرفتگی) : دردی است که به صورت موجی می آید و می رود و معمولا با اسپاسم عضلات صاف اندام های داخلی مانند روده یا کلیه همراه است.
• درد فشاری یا سوزشی : ممکن است ناشی از التهاب معده سوزش سر دل یا مشکلات عصبی باشد.

درد پهلوی چپ می تواند موقتی و گذرا باشد یا ممکن است مزمن و طولانی مدت شود. شدت درد نیز می تواند از خفیف تا بسیار شدید متغیر باشد. توجه به ویژگی های درد علائم همراه و سابقه پزشکی فرد برای تشخیص علت درد پهلوی چپ بسیار مهم است.

علائم درد پهلوی چپ

علائم درد پهلوی چپ می تواند بسیار متنوع باشد و به علت اصلی درد بستگی دارد. علاوه بر خود درد ممکن است علائم دیگری نیز همراه با درد پهلوی چپ تجربه شود که به تشخیص علت کمک می کنند. برخی از علائم شایع همراه با درد پهلوی چپ عبارتند از :

• درد موضعی یا منتشر : درد ممکن است در یک نقطه خاص متمرکز باشد یا در ناحیه وسیع تری پخش شود.
• درد ثابت یا متناوب : درد ممکن است به طور مداوم وجود داشته باشد یا به صورت دوره ای و متناوب ظاهر شود.
• درد تشدید شونده با حرکت یا فشار : برخی دردها با حرکت بدن سرفه عطسه یا لمس ناحیه دردناک تشدید می شوند مانند درد عضلانی یا درد ناشی از التهاب جداره شکم.
• درد همراه با علائم گوارشی : تهوع استفراغ اسهال یبوست نفخ گاز معده سوزش سر دل تغییر در اشتها یا کاهش وزن غیرقابل توضیح. این علائم ممکن است نشان دهنده مشکلات گوارشی مانند گاستریت سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یا بیماری التهابی روده (IBD) باشند.
• درد همراه با علائم ادراری : تکرر ادرار سوزش ادرار درد هنگام ادرار کردن خون در ادرار تغییر رنگ ادرار یا درد در ناحیه کلیه ها. این علائم می تواند نشان دهنده عفونت ادراری سنگ کلیه یا مشکلات کلیوی باشد.
• درد همراه با علائم قاعدگی یا مشکلات زنان : در زنان درد پهلوی چپ ممکن است با دوره های قاعدگی اندومتریوز کیست تخمدان یا حاملگی خارج از رحم مرتبط باشد. علائمی مانند خونریزی غیرطبیعی واژینال درد لگن درد هنگام رابطه جنسی یا تاخیر در قاعدگی می تواند همراه با درد پهلوی چپ در زنان مشاهده شود.
• علائم عمومی : تب لرز تعریق شبانه خستگی ضعف بی حالی سرگیجه یا غش کردن. این علائم ممکن است نشان دهنده عفونت التهاب یا بیماری های سیستمیک باشند.
• علائم تنفسی : تنگی نفس سرفه درد قفسه سینه خس خس سینه یا تپش قلب. در موارد نادر درد پهلوی چپ ممکن است با مشکلات ریوی یا قلبی مرتبط باشد.

توجه داشته باشید که این علائم فقط احتمالات هستند و تشخیص دقیق نیازمند بررسی پزشکی است. در صورت تجربه هر یک از این علائم به ویژه اگر شدید یا مداوم باشند مشورت با پزشک توصیه می شود.

علل شایع درد پهلوی چپ

درد پهلوی چپ می تواند ناشی از طیف گسترده ای از عوامل باشد از مشکلات جزئی و موقتی گرفته تا شرایط پزشکی جدی تر. درک علل احتمالی درد پهلوی چپ می تواند به شما کمک کند تا در مورد زمان مراجعه به پزشک و اقدامات لازم تصمیم گیری کنید. برخی از علل شایع درد پهلوی چپ عبارتند از :

مشکلات گوارشی

• گاز و نفخ : تجمع گاز در روده بزرگ به ویژه در خم طحالی روده بزرگ که در سمت چپ شکم قرار دارد می تواند باعث درد نفخ و احساس پری شود. این درد معمولا با دفع گاز یا مدفوع بهبود می یابد.
• یبوست : تجمع مدفوع سفت و خشک در روده بزرگ می تواند باعث درد و ناراحتی در ناحیه شکم از جمله پهلوی چپ شود. یبوست مزمن می تواند منجر به درد مداوم و مشکلات گوارشی دیگر شود.
• سندرم روده تحریک پذیر (IBS) : یک اختلال شایع گوارشی است که می تواند باعث درد شکم نفخ اسهال و یبوست شود. درد IBS معمولا متناوب است و ممکن است در هر قسمتی از شکم از جمله پهلوی چپ احساس شود.
• بیماری التهابی روده (IBD) : بیماری هایی مانند کولیت زخمی و بیماری کرون می توانند باعث التهاب مزمن روده و درد شکم شوند. درد IBD ممکن است در هر قسمتی از شکم رخ دهد و با علائم دیگری مانند اسهال خونی کاهش وزن و خستگی همراه باشد.
• دیورتیکولیت : التهاب یا عفونت دیورتیکول ها (کیسه های کوچک بیرون زده از دیواره روده بزرگ) می تواند باعث درد شدید در پهلوی چپ پایین شکم شود. دیورتیکولیت معمولا با تب تهوع و تغییر در عادات روده همراه است.
• گاستریت و زخم معده : التهاب معده (گاستریت) یا زخم های باز در دیواره معده (زخم معده) می توانند باعث درد در قسمت فوقانی شکم که گاهی اوقات به پهلوی چپ نیز انتشار می یابد شوند. درد معمولا با خوردن غذا بدتر می شود.
• پانکراتیت : التهاب لوزالمعده (پانکراس) می تواند باعث درد شدید در قسمت فوقانی شکم شود که اغلب به پشت انتشار می یابد و ممکن است به پهلوی چپ نیز گسترش یابد. پانکراتیت معمولا با تهوع استفراغ و تب همراه است.

مشکلات کلیوی و مجاری ادراری

• سنگ کلیه : سنگ های کلیه می توانند باعث درد شدید و قولنجی شوند که از پهلو به سمت کشاله ران انتشار می یابد. درد سنگ کلیه معمولا ناگهانی شروع می شود و با حالت تهوع استفراغ و بی قراری همراه است.
• عفونت کلیه (پیلونفریت) : عفونت باکتریایی کلیه می تواند باعث درد پهلو تب لرز درد هنگام ادرار کردن و تکرر ادرار شود. درد عفونت کلیه معمولا مبهم و مداوم است.
• عفونت مجاری ادراری (UTI) : اگرچه عفونت های مجاری ادراری معمولا باعث درد در قسمت پایین شکم و لگن می شوند اما در برخی موارد می توانند باعث درد پهلو نیز شوند به ویژه اگر عفونت به کلیه ها سرایت کند.

مشکلات عضلانی و اسکلتی

• کشیدگی یا گرفتگی عضلات : کشیدگی یا گرفتگی عضلات دیواره شکم یا عضلات پهلو می تواند باعث درد موضعی شود که با حرکت یا لمس ناحیه دردناک تشدید می شود. این نوع درد معمولا با استراحت و مراقبت های خانگی بهبود می یابد.
• آسیب دنده ها : شکستگی دنده یا آسیب به غضروف دنده ها در سمت چپ می تواند باعث درد شدید در پهلوی چپ شود که با تنفس عمیق سرفه یا حرکت قفسه سینه بدتر می شود.
• درد عصبی : درد ناشی از تحریک یا آسیب به اعصاب بین دنده ای (نورالژی بین دنده ای) می تواند باعث درد تیز و سوزشی در پهلوی چپ شود که ممکن است با حرکت یا لمس تشدید شود.

مشکلات زنان

• درد تخمک گذاری (میتل شمِرز) : برخی از زنان در اواسط چرخه قاعدگی هنگام تخمک گذاری درد خفیف تا متوسطی را در یک طرف شکم از جمله پهلوی چپ تجربه می کنند. این درد معمولا کوتاه مدت و گذرا است.
• کیست تخمدان : کیست های تخمدان معمولا بدون علامت هستند اما اگر کیست بزرگ شود پاره شود یا پیچ بخورد می تواند باعث درد شدید در پهلوی چپ پایین شکم شود.
• اندومتریوز : رشد بافت رحم در خارج از رحم (اندومتریوز) می تواند باعث درد لگن درد پهلو و درد هنگام قاعدگی شود.
• بیماری التهابی لگن (PID) : عفونت اندام های تولید مثل زنان (PID) می تواند باعث درد لگن درد پهلو و ترشحات غیرطبیعی واژینال شود.
• حاملگی خارج از رحم : اگر تخمک بارور شده در خارج از رحم مثلا در لوله فالوپ لانه گزینی کند می تواند باعث درد شدید در پهلوی چپ پایین شکم شود که اغلب با خونریزی واژینال و سرگیجه همراه است. حاملگی خارج از رحم یک وضعیت اورژانسی پزشکی است.

سایر علل

• زونا : عفونت ویروسی زونا می تواند باعث درد شدید و سوزشی در یک نوار از پوست در یک طرف بدن از جمله پهلوی چپ شود. درد زونا معمولا قبل از ظاهر شدن بثورات پوستی شروع می شود.
• بزرگی طحال (اسپلنومگالی) : طحال بزرگ شده می تواند باعث احساس پری و درد در پهلوی چپ بالا شکم شود. بزرگی طحال ممکن است ناشی از عفونت بیماری های خونی یا سایر شرایط پزشکی باشد.
• مشکلات قلبی : در موارد نادر درد پهلوی چپ ممکن است ناشی از مشکلات قلبی مانند آنژین یا حمله قلبی باشد به ویژه اگر درد همراه با درد قفسه سینه تنگی نفس تعریق و تهوع باشد.
• سرطان : در موارد نادر درد پهلوی چپ می تواند نشانه سرطان های دستگاه گوارش کلیه تخمدان یا سایر اندام های ناحیه شکم باشد.

این فهرست جامع نیست و علل نادر دیگری نیز برای درد پهلوی چپ وجود دارد. برای تشخیص دقیق علت درد پهلوی چپ و دریافت درمان مناسب مشورت با پزشک ضروری است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در بسیاری از موارد درد پهلوی چپ خفیف و گذرا است و با مراقبت های خانگی بهبود می یابد. اما در برخی موارد درد پهلوی چپ می تواند نشان دهنده یک مشکل پزشکی جدی باشد که نیاز به توجه فوری پزشکی دارد. در صورت تجربه هر یک از علائم زیر همراه با درد پهلوی چپ فورا به پزشک مراجعه کنید یا به اورژانس بیمارستان بروید :

• درد شدید و ناگهانی : دردی که به طور ناگهانی شروع شده و بسیار شدید و غیرقابل تحمل است.
• درد مداوم و بدتر شونده : دردی که به مرور زمان بدتر می شود و بهبود نمی یابد.
• درد همراه با علائم هشداردهنده :
  • تب و لرز : ممکن است نشان دهنده عفونت باشد.
  • تهوع و استفراغ مداوم : به ویژه اگر استفراغ حاوی خون باشد.
  • اسهال خونی یا مدفوع سیاه قیری : نشان دهنده خونریزی دستگاه گوارش است.
  • یبوست شدید و طولانی مدت : به خصوص اگر با درد شدید شکم همراه باشد.
  • ادرار خونی یا تغییر رنگ ادرار : ممکن است نشان دهنده مشکلات کلیوی یا مجاری ادراری باشد.
  • کاهش وزن غیرقابل توضیح : می تواند نشانه یک بیماری جدی باشد.
  • زردی پوست و چشم ها (یرقان) : ممکن است نشان دهنده مشکلات کبدی یا کیسه صفرا باشد.
  • تورم شکم : ممکن است نشان دهنده تجمع مایع در شکم (آسیت) یا انسداد روده باشد.
  • تنگی نفس یا درد قفسه سینه : به ویژه اگر همراه با درد پهلوی چپ باشد ممکن است نشان دهنده مشکلات قلبی یا ریوی باشد.
  • سرگیجه ضعف یا غش کردن : ممکن است نشان دهنده کاهش فشار خون یا خونریزی داخلی باشد.
• درد پس از آسیب دیدگی : درد پهلوی چپ که پس از ضربه تصادف یا آسیب دیدگی ایجاد شده است.
• سابقه بیماری های زمینه ای : اگر سابقه بیماری های خاصی مانند بیماری های قلبی دیابت بیماری های کلیوی بیماری های التهابی روده یا سرطان دارید و دچار درد پهلوی چپ شده اید.
• بارداری : درد پهلوی چپ در دوران بارداری باید جدی گرفته شود و به پزشک اطلاع داده شود.

حتی اگر درد پهلوی چپ شما خفیف باشد اما نگران هستید یا مطمئن نیستید که علت آن چیست بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می تواند با انجام معاینه و بررسی سابقه پزشکی شما علت درد را تشخیص داده و درمان مناسب را توصیه کند.

تشخیص درد پهلوی چپ

تشخیص علت درد پهلوی چپ معمولا با ترکیبی از روش های مختلف انجام می شود که شامل موارد زیر است :

• شرح حال پزشکی : پزشک در مورد ویژگی های درد شما سوالاتی می پرسد از جمله :
  • محل دقیق درد
  • شروع درد (ناگهانی یا تدریجی)
  • شدت درد (خفیف متوسط شدید)
  • نوع درد (تیز مبهم قولنجی سوزشی)
  • عوامل تشدید کننده و تسکین دهنده درد
  • مدت زمان درد و دفعات تکرار آن
  • علائم همراه (تهوع استفراغ تب اسهال یبوست و غیره)
  • سابقه پزشکی شما و داروهای مصرفی
• معاینه فیزیکی : پزشک شکم شما را معاینه می کند شامل :
  • لمس شکم : برای بررسی حساسیت سفتی توده یا بزرگی اندام ها.
  • دق شکم : برای بررسی صداهای شکم و وجود مایع یا گاز.
  • گوش دادن به صداهای روده : با استفاده از گوشی پزشکی برای بررسی فعالیت روده.
  • بررسی علائم حیاتی : مانند فشار خون نبض و دمای بدن.
• آزمایش های خون : ممکن است برای بررسی موارد زیر درخواست شوند :
  • شمارش کامل خون (CBC) : برای بررسی عفونت کم خونی و سایر اختلالات خونی.
  • آزمایش های عملکرد کبد و پانکراس : برای بررسی مشکلات کبدی و پانکراس.
  • آزمایش های التهابی (ESR CRP) : برای تشخیص التهاب در بدن.
  • آزمایش های الکترولیت ها و قند خون : برای بررسی تعادل الکترولیت ها و سطح قند خون.
• آزمایش ادرار : برای بررسی موارد زیر انجام می شود :
  • آنالیز ادرار : برای بررسی عفونت ادراری خون در ادرار و سایر ناهنجاری ها.
  • کشت ادرار : در صورت подозрение عفونت ادراری برای شناسایی نوع باکتری و تعیین آنتی بیوتیک مناسب.
• تصویربرداری : ممکن است برای بررسی دقیق تر اندام های داخلی درخواست شود :
  • سونوگرافی شکم : برای بررسی کبد کیسه صفرا کلیه ها طحال و پانکراس. سونوگرافی به ویژه برای تشخیص سنگ کیسه صفرا و سنگ کلیه مفید است.
  • رادیوگرافی شکم (عکس ساده شکم) : برای بررسی انسداد روده سوراخ شدن اندام های داخلی و سنگ های کلیه.
  • توموگرافی کامپیوتری (CT اسکن) شکم و لگن : تصویربرداری دقیق تر از اندام های داخلی شکم و لگن که برای تشخیص طیف وسیعی از مشکلات از جمله آپاندیسیت دیورتیکولیت پانکراتیت سرطان ها و بیماری های التهابی روده مفید است.
  • تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) شکم و لگن : تصویربرداری با جزئیات بالا که برای بررسی بافت های نرم و تشخیص مشکلات مربوط به کبد پانکراس کلیه ها روده و اندام های تولید مثل مفید است.
  • آندوسکوپی فوقانی و کولونوسکوپی : روشی که در آن یک لوله نازک و انعطاف پذیر با دوربین به داخل مری معده و روده بزرگ فرستاده می شود تا دیواره این اندام ها به طور مستقیم مشاهده شود و در صورت نیاز نمونه برداری (بیوپسی) انجام شود. برای تشخیص گاستریت زخم معده بیماری های التهابی روده و سرطان های دستگاه گوارش استفاده می شود.
• سایر روش های تشخیصی : در موارد خاص ممکن است روش های دیگری مانند :
  • الکتروکاردیوگرام (ECG) : برای بررسی مشکلات قلبی به ویژه اگر درد پهلوی چپ همراه با درد قفسه سینه باشد.
  • آزمایش مدفوع : برای بررسی عفونت های انگلی باکتریایی یا ویروسی روده و همچنین خون مخفی در مدفوع.
  • لاپاراسکوپی : یک روش جراحی کم تهاجمی که در آن یک برش کوچک در شکم ایجاد می شود و یک لوله نازک با دوربین به داخل شکم فرستاده می شود تا اندام های داخلی به طور مستقیم مشاهده شوند و در صورت نیاز نمونه برداری یا جراحی انجام شود.

انتخاب روش های تشخیصی به علائم شما سابقه پزشکی و یافته های معاینه فیزیکی بستگی دارد. پزشک شما بهترین روش های تشخیصی را برای تعیین علت درد پهلوی چپ شما توصیه خواهد کرد.

درمان درد پهلوی چپ

درمان درد پهلوی چپ به علت اصلی درد بستگی دارد. پس از تشخیص دقیق علت درد توسط پزشک برنامه درمانی مناسب تعیین خواهد شد. درمان های مختلفی برای درد پهلوی چپ وجود دارد که شامل موارد زیر است :

درمان های دارویی

• مسکن های بدون نسخه : برای دردهای خفیف تا متوسط پهلوی چپ مسکن های بدون نسخه مانند استامینوفن (پاراستامول) یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می توانند برای تسکین درد و کاهش التهاب مفید باشند.
• داروهای ضد اسپاسم : برای دردهای قولنجی و گرفتگی عضلات روده داروهای ضد اسپاسم مانند هیوسین بوتیل بروماید (بوسکوپ)

 

منبع مقاله: شرکت نیکان فارمد مهر