معرفی فیلم درباره الی

«پایان تلخ بهتر از تلخی بی پایان است»؛ این جمله به تنهایی می تواند دروازه ای باشد به جهانی که فیلم «درباره الی» ساخته اصغر فرهادی گشوده است. این اثر نه تنها یکی از مهم ترین و بحث برانگیزترین فیلم های سینمای ایران محسوب می شود، بلکه نقطه عطفی در کارنامه فرهادی و سینمای اجتماعی کشور به شمار می آید. فیلم درباره الی با کاوش عمیق در مفاهیمی چون حقیقت، دروغ، قضاوت و طبقه متوسط جامعه، تماشاگر را به تأمل در لایه های پنهان روابط انسانی دعوت می کند. این مقاله به عنوان یک مرجع جامع، شما را با داستان، بازیگران، جنبه های فنی، نقد و تحلیل و تأثیرات پایدار این فیلم آشنا خواهد ساخت.

درباره الی نه فقط یک فیلم، بلکه تجربه ای است از مواجهه با بحران های اخلاقی و اجتماعی که به شکلی بی نظیر و با زبان سینمایی خاص فرهادی روایت می شود. موفقیت های داخلی و بین المللی این اثر، از جمله خرس نقره ای بهترین کارگردانی از جشنواره برلین، نشان دهنده عمق و جهان شمولی پیام های آن است. این فیلم تماشاگر را از ابتدای سفر پرهیجان دوستانه به شمال تا ناپدید شدن ناگهانی الی و افشای دروغ های پنهان، با خود همراه می کند و در هر مرحله، او را درگیر پرسش های پیچیده و دشوار می سازد.

درباره الی در یک نگاه: کارت اطلاعات جامع فیلم

فیلم «درباره الی» محصول سال ۱۳۸۷، نمونه ای برجسته از سینمای درام اجتماعی و روان شناختی است که توانست تحسین منتقدان و مخاطبان را به یک اندازه جلب کند. این فیلم با مدت زمان ۱۰۷ دقیقه، داستانی پرتعلیق و تفکربرانگیز را روایت می کند.

عنوان	جزئیات
نام کامل فیلم	درباره الی (About Elly)
کارگردان و نویسنده	اصغر فرهادی
تهیه کننده	اصغر فرهادی و سید محمود رضوی
سال تولید/اکران	۱۳۸۷ (۲۰۰۸) / اکران گسترده ۱۳۸۸ (۲۰۰۹)
ژانر	درام اجتماعی، معمایی، تریلر روانشناختی
مدت زمان	۱۰۷ دقیقه
بازیگران اصلی	ترانه علیدوستی (الی)، گلشیفته فراهانی (سپیده)، شهاب حسینی (احمد)، مانی حقیقی (امیر)، مریلا زارعی (شهره)، پیمان معادی (پیمان)، رعنا آزادی ور (نازی)، احمد مهرانفر (منوچهر)، صابر ابر (علیرضا)
جوایز مهم	خرس نقره ای بهترین کارگردانی از جشنواره فیلم برلین ۲۰۰۹، سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی و جایزه ویژه تماشاگران از جشنواره فیلم فجر ۲۷

خلاصه داستان: ناپدید شدن در ساحل خزر

فیلم درباره الی با سفری دوستانه به شمال ایران آغاز می شود. این سفر، که توسط سپیده ترتیب داده شده، قرار است فرصتی برای تفریح و همچنین آشنایی الی، معلم مهدکودک دختر سپیده، با احمد، دوستی که تازه از آلمان بازگشته و طلاق گرفته است، فراهم آورد. اما آنچه در ابتدا یک تعطیلات شاد به نظر می رسد، به تدریج به کابوسی از اضطراب و پنهان کاری تبدیل می شود.

خلاصه کوتاه (بدون اسپویل)

گروهی از دوستان قدیمی، دانشجویان سابق حقوق، به همراه خانواده هایشان برای گذراندن تعطیلاتی سه روزه راهی شمال کشور می شوند. سپیده، بانی این سفر، الی را نیز دعوت می کند تا شاید میان او و احمد که از آلمان بازگشته، پیوندی شکل گیرد. آن ها در ویلایی کنار دریای خزر اقامت می کنند. همه چیز با شوخی و بازی و شادی آغاز می شود، اما ناپدید شدن ناگهانی الی در کنار دریا، آرامش جمع را بر هم می زند. این اتفاق نه تنها آغاز جست وجویی پر دلهره برای یافتن اوست، بلکه زنجیره ای از دروغ ها و گمانه زنی ها را در میان دوستان به راه می اندازد که پرده از حقایق پنهان برمی دارد و هر یک از شخصیت ها را با چالش های اخلاقی عمیقی روبه رو می کند.

خلاصه کامل (با هشدار اسپویل)

با ورود به ویلایی که سپیده رزرو کرده، مشکلاتی پیش می آید و آن ها مجبور به اقامت در ویلایی نیمه متروک کنار ساحل می شوند. سپیده برای حل مشکل، به صاحب ویلا دروغ می گوید که الی و احمد زن و شوهر هستند و به ماه عسل آمده اند. الی در ابتدا خجالتی به نظر می رسد، اما به تدریج ارتباطی عاطفی میان او و احمد شکل می گیرد. در تماسی تلفنی با مادرش، الی دروغ می گوید که با همکارانش در یک مرکز ساحلی است و باید فردا به تهران بازگردد. سپیده که نمی خواهد الی به این زودی برود، چمدان های او را پنهان می کند.

اتفاق اصلی زمانی رخ می دهد که یکی از کودکان در دریا در حال غرق شدن است. الی برای نجات او به آب می زند و کودک نجات پیدا می کند، اما الی ناپدید می شود. این ناپدید شدن، جمع دوستان را در شوک فرو می برد و هر کس دیگری را مقصر می داند. در این میان، دروغ های سپیده فاش می شود؛ او می دانسته که الی نامزد دارد و علی رغم میل الی، او را برای آشنایی با احمد به این سفر دعوت کرده است. با رسیدن علیرضا، نامزد الی، حقایق تلخ بیشتری آشکار می شود. سپیده تلاش می کند آبروی الی را حفظ کند، اما تحت فشار دوستان و علیرضا، مجبور می شود دروغ های دیگری را نیز تایید کند. در نهایت، جسد الی در دریا پیدا شده و علیرضا او را در سردخانه شناسایی می کند. این پایان تلخ، نه تنها سرنوشت الی، بلکه وجدان تمام شخصیت های درگیر را برای همیشه تحت تأثیر قرار می دهد.

معرفی بازیگران و نقش آفرینی های درخشان

یکی از نقاط قوت فیلم درباره الی، بازی های استثنایی و باورپذیر بازیگران آن است که به شکلی عمیق به درام فیلم جان می بخشند. اصغر فرهادی با هوشمندی خاص خود، توانسته است بهترین بازی ها را از گروه بازیگران خود بگیرد و آن ها را به ابزاری قدرتمند برای روایت داستان تبدیل کند.

• ترانه علیدوستی (الی): با وجود حضور نسبتاً کوتاه، نقش الی در فیلم محوری است. علیدوستی با بازی مینی مالیستی و نگاه های پرمعنای خود، شخصیتی رازآلود و معصوم را به تصویر می کشد که در میان شادی ها و سپس بحران ها، حضوری آرام و در عین حال تأثیرگذار دارد. عدم شناخت کامل تماشاگر از الی، به عمق تعلیق فیلم می افزاید و علیدوستی به خوبی این رازآلودگی را حفظ می کند.
• گلشیفته فراهانی (سپیده): سپیده موتور محرک داستان و شخصیت اصلی پس از الی است. فراهانی نقش زنی را بازی می کند که با نیت خیر، اما از طریق دروغ و پنهان کاری، فاجعه ای را رقم می زند. بازی او در نشان دادن اضطراب، پشیمانی و تلاش برای سرپوش گذاشتن بر حقایق، فوق العاده است و بیننده را به چالش می کشد تا درباره انگیزه ها و مسئولیت هایش قضاوت کند.
• شهاب حسینی (احمد): احمد شخصیتی است که از آلمان بازگشته و نماینده نگاهی متفاوت به روابط و زندگی است. حسینی با بازی آرام و گاه پرتحرک خود، تماشاگر را درگیر موقعیت بغرنجی می کند که در آن، احمد خود را میان انتخاب و ناگزیر می یابد. تغییر حالت های او از شادی و سرخوشی اولیه تا سردرگمی و خشم پس از ناپدید شدن الی، کاملاً ملموس است.
• پیمان معادی (پیمان): پیمان، شوهر شهره، شخصیتی است که در ابتدا سعی در حفظ خونسردی و مدیریت بحران دارد، اما به تدریج عصبانیت و ترس او نیز آشکار می شود. بازی معادی در نمایش تلاش های بی ثمر او برای یافتن الی و سپس درگیر شدن در بازی دروغ ها، به اوج خود می رسد و به خوبی اضطراب جمع را منعکس می کند.
• صابر ابر (علیرضا): علیرضا، نامزد الی، با ورود دیرهنگام خود به داستان، نقطه اوج بحران و افشای حقیقت را رقم می زند. صابر ابر با بازی قدرتمند خود، خشم، ناباوری و سردرگمی مردی را نشان می دهد که ناگهان با واقعیت های پنهان زندگی نامزدش و دروغ های اطرافیان مواجه می شود. بازی او در لحظه شناسایی جسد، عمق فاجعه را به تلخ ترین شکل ممکن به تماشاگر منتقل می کند.

هر یک از بازیگران اصلی، با عمق بخشیدن به شخصیت هایشان، به پیشبرد درام کمک شایانی می کنند. فرهادی به جای تکیه بر دیالوگ های طولانی، از زبان بدن، نگاه ها و واکنش های طبیعی بازیگرانش برای روایت استفاده کرده است، که همین امر، حس مستندگونه و واقع گرایانه فیلم را دوچندان می سازد و تماشاگر را عمیقاً درگیر تجربه های شخصیت ها می کند.

کالبدشکافی یک شاهکار (نقد و تحلیل)

درباره الی فراتر از یک داستان ساده ناپدید شدن است؛ این فیلم کالبدشکافی دقیقی از جامعه ای است که در آن، مرزهای حقیقت و دروغ، مسئولیت و قضاوت، در هم می آمیزند و بحران های اخلاقی را رقم می زنند. اصغر فرهادی در این فیلم، به هنرمندانه ترین شکل ممکن، چالش های انسانی را در بستر اجتماعی و فرهنگی ایران به تصویر کشیده است.

نقد و تحلیل مفصل: دروغ، حقیقت و بحران اخلاقی

درباره الی با مضامین کلیدی و عمیقی سروکار دارد که تماشاگر را تا مدت ها پس از تماشای فیلم به فکر وامی دارد. فرهادی استادانه این مضامین را در تار و پود روایت فیلم بافته است.

آناتومی دروغ

داستان از یک دروغ کوچک آغاز می شود؛ سپیده به مسئول ویلا می گوید که الی و احمد تازه عروس و داماد هستند. این دروغ به ظاهر بی اهمیت، مانند گلوله ای برفی که از قله به پایین می غلتد، رفته رفته بزرگ تر شده و لایه های عمیق تری از دروغ و پنهان کاری را در میان جمع دوستان پدید می آورد. تماشاگر حس می کند که چگونه هر شخصیت، برای محافظت از خود یا دیگران، به دروغ های کوچک و بزرگ متوسل می شود. این روند، آناتومی دروغ را در یک بافت اجتماعی، با تمام عواقب ویرانگرش، به نمایش می گذارد. فرهادی به زیبایی نشان می دهد که چگونه یک دروغ، می تواند به زنجیره ای بی انتها از پنهان کاری ها منجر شود و در نهایت، فاجعه ای جبران ناپذیر را رقم بزند.

طبقه متوسط در مواجهه با بحران

درباره الی به شکلی بی پرده، ترس ها، نگرانی ها و مکانیزم های دفاعی طبقه متوسط ایران را در مواجهه با بحران به تصویر می کشد. شخصیت ها، همه تحصیل کرده و متعلق به طبقه متوسط جامعه، ناگهان در موقعیتی قرار می گیرند که برای حفظ آبرو و موقعیت اجتماعی شان، دست به هر کاری می زنند. رضا کاظمی، منتقد سینما، به این نکته اشاره می کند که «کاراکترهای فیلم فرهادی آدم هایی هستند که مهم ترین دغدغه های شان از نیازهای بدوی فردی و مدنی فراتر رفته و درگیر پیچیدگی ها و ناهمخوانی های اخلاقی اند.» این فیلم نشان می دهد که چگونه پرستیژ اجتماعی و حفظ ظاهر، می تواند بر اصول اخلاقی و انسانی غلبه کند. مصطفی جلالی فخر نیز معتقد است که فرهادی «بستر فرهنگی بروز و بررسی آدم هایش را از طبقه متوسطی برمی گزیند که در تلاطمی درونی نمی توانند به آرامش برسند. آنها عموما می کوشند با صورتکی که بر چهره خود می زنند، واقعیت وجودی خود را آرام و قاعده مند نشان دهند.» این بحران نه تنها الی، بلکه تمام جمع را درگیر خود می کند و وجدان آن ها را زیر سوال می برد.

آرش خوشخو، منتقد سینمایی، درباره الی را «تراژدی سقوط طبقه متوسط ایرانی» می داند: طبقه ای که یاد گرفته چگونه از فرصت هایی اندک برای شادمانی یا تظاهر به شادمانی استفاده کند و افسردگی عمیق خود را فراموش کند. طبقه ای که می داند چگونه خود را همرنگ محیط سازد، چگونه خود را به خواب زند و چگونه دروغ بگوید. طبقه ای که به خاطر منافع همیشه در خطر خود، اخلاقیات ویژه ای را اختراع کرده است.

قضاوت و مسئولیت

یکی از اصلی ترین چالش های اخلاقی فیلم، مسئله قضاوت و پذیرش مسئولیت است. تماشاگر از همان ابتدا در موقعیت قضاوت کننده قرار می گیرد و با هر دروغ و هر پنهان کاری، دیدگاهش نسبت به شخصیت ها تغییر می کند. ایرج کریمی، منتقد، به اهمیت حقوقدان بودن شخصیت ها اشاره می کند و بیان می دارد که آن ها «می خواهند قانون را جانشین اخلاق یا رویکرد دلی و هیجانی کنند.» این فیلم به ما نشان می دهد که در مواجهه با یک فاجعه، چگونه هر یک از ما سعی می کنیم مسئولیت را از گردن خود بیندازیم و دیگری را مقصر بدانیم. پرسش اصلی که فیلم مطرح می کند این است: چه کسی مسئول ناپدید شدن الی است؟ آیا فقط سپیده، یا تک تک اعضای گروه که دروغ گفتند و حقیقت را پنهان کردند؟

مردسالاری و جایگاه زن

حمیدرضا صدر به خوبی به معضل مردسالاری و جایگاه زن در فیلم اشاره می کند. سپیده، به عنوان یگانه شخصیت زن که در ابتدا برای حفظ آبروی الی تلاش می کند، در نهایت در برابر فشار مردان و انتظارات جامعه مردسالار، مجبور به عقب نشینی می شود. لحظه ای که سپیده در کنار اتومبیل استفراغ می کند، در حالی که مردان بی توجه به بازی والیبال خود ادامه می دهند، نمادی قدرتمند از حاکمیت قواعد مردسالارانه و نادیده گرفتن رنج زن است. فرهادی با ظرافت، نشان می دهد که چگونه جامعه و انتظارات سنتی، می تواند حتی نیت های خیر را به سمت فاجعه سوق دهد و زن را در موقعیتی آسیب پذیر قرار دهد.

جمله ماندگار فیلم: پایان تلخ بهتر از تلخی بی پایان است

این جمله که از زبان یکی از شخصیت ها بیان می شود، محور اصلی تصمیمات و سرنوشت شخصیت ها در فیلم است. این مفهوم عمیقاً با دروغ ها و پنهان کاری ها در ارتباط است. شخصیت ها، به جای مواجهه با حقیقت تلخ و پذیرش مسئولیت، سعی می کنند با دروغ و پنهان کاری، از تلخی بی پایان یک رسوایی یا آبروریزی جلوگیری کنند، غافل از آنکه همین پنهان کاری، آن ها را به سمت پایانی به مراتب تلخ تر سوق می دهد. این جمله در واقع چکیده فلسفه اخلاقی فیلم و هشداری به مخاطب است درباره عواقب گریختن از حقیقت.

سبک و تکنیک کارگردانی اصغر فرهادی: رئالیسم تعلیق آمیز

اصغر فرهادی در درباره الی، سبک کارگردانی خاص خود را به اوج رسانده و از تکنیک هایی بهره برده که به فیلم، حس واقع گرایی عمیق و تعلیق برانگیز می بخشد.

دوربین روی دست و حس مستندگونه

یکی از بارزترین ویژگی های بصری درباره الی، استفاده گسترده از دوربین روی دست است. این تکنیک، حس مستندگونه ای به فیلم می بخشد و تماشاگر را به عمق وقایع می کشاند، گویی او نیز یکی از اعضای همان جمع دوستانه است که در حال تجربه اتفاقات است. این حرکت های آزاد و گاه لرزان دوربین، به طبیعی جلوه دادن لحظات کمک می کند و به مخاطب اجازه می دهد تا با شخصیت ها همذات پنداری عمیق تری داشته باشد. این رویکرد، مخاطب را به یک ناظر فعال تبدیل می کند، نه صرفاً تماشاگر.

میزانسن پویا و دیالوگ های همپوشان

فرهادی در طراحی میزانسن فیلم، از فضای پویا و پر از حرکت استفاده کرده است. دیالوگ های همپوشان (overlap dialogue) که چندین شخصیت همزمان با یکدیگر صحبت می کنند، به ایجاد فضایی طبیعی و پرتنش کمک می کند. این شیوه گفت وگو، در زندگی واقعی نیز رایج است و فیلم با بازسازی آن، مخاطب را درگیر پیچیدگی های مکالمات می کند. این ترکیب میزانسن و دیالوگ ها، حس آشفتگی و سردرگمی را به خوبی به تماشاگر منتقل می کند، به خصوص در لحظات بحرانی پس از ناپدید شدن الی.

مینیمالیسم در روایت و شخصیت پردازی

یکی دیگر از ویژگی های سبک فرهادی در این فیلم، مینیمالیسم در روایت و شخصیت پردازی است. تماشاگر اطلاعات بسیار کمی از گذشته الی دارد. این کمبود اطلاعات، تعلیق را حفظ می کند و کنجکاوی مخاطب را برمی انگیزد تا خود به کشف حقایق بپردازد. مصطفی جلالی فخر این فیلم را «یک شاهکار مینیمال» می داند که «با این میزان امساک، چنین تاثیر شگرفی ایجاد کرده است.» معرفی تدریجی و قطره چکانی اطلاعات درباره الی، نه تنها ضعف نیست، بلکه عنصر کلیدی برای درگیر کردن تماشاگر در فرآیند قضاوت و کشف تدریجی حقایق است. این روش، بیننده را به یک کارآگاه تبدیل می کند که باید قطعات پازل را کنار هم بگذارد.

نمادگرایی دریا

دریا در فیلم درباره الی بیش از یک لوکیشن است؛ این یک شخصیت یا نمادی قدرتمند است که دوگانگی آرامش و خروش، آشکار و پنهان را به تصویر می کشد. در ابتدای فیلم، دریا نمادی از شادی و آزادی است، اما پس از ناپدید شدن الی، به نمادی از ترس، ناشناخته و مرگ تبدیل می شود. مهرزاد دانش، منتقد، به این دوگانگی اشاره می کند و می گوید: «مفهوم دریا در هنر و نمایش، معمولا واجد دو لایه پارادوکسیکال است که یکی معنای آرامش را تداعی می کند و دیگری معنای توفان را؛ و در عین حال ژرفنایی و ناپیدایی عمق آن شمایلی رازآلود را می آفریند.» دریا نه تنها صحنه وقوع فاجعه است، بلکه بازتابی از آشوب درونی شخصیت ها و حقیقت های پنهان است که در عمق وجود آن ها نهفته است.

درباره الی در مقایسه با سینمای جهان و آثار فرهادی

درباره الی نه تنها در کارنامه اصغر فرهادی جایگاه ویژه ای دارد، بلکه در مقایسه با آثار برجسته سینمای جهان نیز مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.

ارتباط با ماجرا (آنتونیونی)

برخی منتقدان درباره الی را با فیلم «ماجرا» (L’Avventura) ساخته میکل آنجلو آنتونیونی مقایسه کرده اند. در هر دو فیلم، یک زن در طول سفر ناپدید می شود و جست وجو برای یافتن او به کشف حقایق دیگری می انجامد. اما امیر پوریا معتقد است که «مبنای ساختاری و لحن قصه گویی فیلم فرهادی، کاملا درام پردازانه است و از طفره رفتنهای سینمای مدرن آنتونیونی در آن خبری نیست.» در حالی که آنتونیونی بیشتر بر پوچی و از خودبیگانگی در دوران مدرن تمرکز می کند، فرهادی به دنبال بررسی بحران های اخلاقی و تأثیر دروغ بر روابط انسانی در جامعه خود است. مصطفی جلالی فخر نیز بر تفاوت های جوهری دو فیلم تأکید می کند و می گوید «فرهادی موفق می شود به یک بی قضاوتی ناب دست یابد.» این مقایسه ها نشان دهنده جهان شمولی مضمون فیلم فرهادی، در عین حفظ استقلال هنری و بومی سازی داستان است. آرش خوشخو نیز به بومی سازی خلاقانه این الگو توسط فرهادی اشاره کرده است.

تکامل سبک فرهادی

درباره الی را می توان پلی میان آثار اولیه فرهادی، مانند «چهارشنبه سوری»، و شاهکارهای بعدی او همچون «جدایی نادر از سیمین» دانست. در این فیلم، فرهادی به پختگی خاصی در روایت پردازی، شخصیت پردازی و کارگردانی می رسد. او از چهارشنبه سوری که به دغدغه های طبقه فرودست می پرداخت، به مسائل طبقه متوسط روی می آورد و با درباره الی، نگاه دقیق و ریزبینانه خود را به پیچیدگی های اخلاقی این طبقه تقویت می کند. «درباره الی» راه را برای موفقیت های بعدی او هموار ساخت و سبک رئالیستی و پرسشگر او را در سطح بین المللی تثبیت کرد.

حواشی و چالش های پشت پرده: از جشنواره تا اکران عمومی

موفقیت های «درباره الی» در داخل و خارج از کشور، بدون چالش و حواشی نبود. این فیلم، پیش از اکران عمومی، با موانعی جدی مواجه شد که به نوعی بر شهرت و اهمیت آن افزود.

پیش از آغاز بیست و هفتمین جشنواره فیلم فجر، نام درباره الی از فهرست فیلم های انتخابی حذف شد. دلیل این تصمیم، حضور گلشیفته فراهانی در فیلم «مجموعه دروغ ها» و ظاهر شدن او بدون حجاب اسلامی در مراسم فرش قرمز نمایش آن فیلم در خارج از کشور بود که منجر به ممنوع التصویری غیررسمی او در ایران شد. این اتفاقات، بحث های زیادی را در فضای سینمایی و فرهنگی کشور برانگیخت. با این حال، پس از رایزنی های گسترده نهادهای غیردولتی سینما و درخواست مشاور امور هنری رئیس جمهور وقت، محمود احمدی نژاد، دستور حضور فیلم در جشنواره فجر صادر شد. این بازگشت پرحاشیه، باعث شد تا فیلم با کنجکاوی بیشتری از سوی مخاطبان و منتقدان مواجه شود.

پس از جشنواره نیز، اکران عمومی فیلم با مشکلات و تأخیر مواجه شد. در حالی که فیلم پروانه نمایش داشت و قرار بود در نوروز ۱۳۸۸ اکران شود، به دلایل نامشخصی از اکران آن جلوگیری شد. این وضعیت حتی به درگیری هایی میان پلیس و مردم که بلیت فیلم را تهیه کرده بودند، در سینماها منجر شد. سرانجام، «درباره الی» پس از پشت سر گذاشتن دشواری های فراوان، در تاریخ ۱۶ خرداد ۱۳۸۸ به طور گسترده در تهران و شهرستان ها اکران شد و با استقبال پرشور مردم روبه رو گشت.

افتخارات و میراث

درباره الی نه تنها در گیشه موفقیت چشمگیری کسب کرد، بلکه توانست جوایز معتبر داخلی و بین المللی متعددی را از آن خود کند و جایگاه اصغر فرهادی را به عنوان یک کارگردان صاحب سبک در سینمای ایران و جهان تثبیت کند.

جوایز و افتخارات: درخشش داخلی و جهانی

جوایز داخلی

فیلم درباره الی در بیست و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر، توانست چهار سیمرغ بلورین را به دست آورد. این جوایز شامل بهترین کارگردانی برای اصغر فرهادی، جایزه ویژه تماشاگران، بهترین صدابرداری (حسن زاهدی) و بهترین صداگذاری (محمدرضا دلپاک) بود. این فیلم همچنین در هشت رشته دیگر از جمله بهترین فیلم، بهترین فیلمنامه، بهترین بازیگر نقش اول مرد (شهاب حسینی) و بهترین بازیگر نقش مکمل زن (مریلا زارعی) نامزد دریافت جایزه شد.

در چهاردهمین جشن سینمای ایران (جشن خانه سینما)، درباره الی ۶ تندیس را کسب کرد: بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول مرد (شهاب حسینی)، بهترین بازیگر نقش مکمل زن (مریلا زارعی)، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (صابر ابر) و بهترین تدوین. همچنین در دوازدهمین دوره جشن حافظ، این فیلم سه جایزه بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر مرد (شهاب حسینی) و بهترین بازیگر زن (مریلا زارعی) را به دست آورد.

جوایز بین المللی

درخشش جهانی درباره الی با حضور در پنجاه و نهمین دوره جشنواره بین المللی فیلم برلین آغاز شد. این فیلم در این جشنواره توانست جایزه معتبر خرس نقره ای بهترین کارگردانی را برای اصغر فرهادی به ارمغان بیاورد. این موفقیت، شهرت جهانی فرهادی را دوچندان کرد. علاوه بر این، درباره الی برنده جوایز بزرگ داوران و بهترین فیلمنامه در جوایز آسیا پاسیفیک شد و جایزه بهترین فیلم روایی را از جشنواره فیلم تریبکا کسب کرد. حضور بازیگران زن ایرانی با لباس هایی برگرفته از طرح های سنتی در فرش قرمز جشنواره برلین نیز مورد توجه رسانه های خارجی قرار گرفت.

حضور در اسکار

درباره الی در شهریور ۱۳۸۸، از سوی هیئت معرفی فیلم برگزیده ایرانی به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی برای شرکت در مراسم اسکار ۲۰۰۹ انتخاب شد. با وجود پیش بینی های منتقدان مبنی بر احتمال حضور این فیلم در میان نامزدهای بهترین فیلم نامه اصلی اسکار، این اتفاق در آن سال رخ نداد. اما این انتخاب، نشان دهنده اهمیت و اعتبار بین المللی فیلم بود.

بازتاب های بین المللی و جایگاه در فهرست های جهانی

اکران بین المللی درباره الی در کشورهای مختلف جهان از جمله مجارستان، پرتغال، قبرس، انگلیس، ایتالیا، بلژیک، رومانی، یونان، برزیل، لهستان، استرالیا، ژاپن، اسپانیا، چک، فنلاند و آمریکا، بازخوردهای بسیار مثبتی را از سوی منتقدان خارجی به همراه داشت.

روزنامه های معتبری مانند لوموند و لیبراسیون در فرانسه، با چاپ تبلیغ این فیلم، از نمایش آن در سینماهای فرانسه خبر دادند. این فیلم در ۴۷ سینمای فرانسه به نمایش درآمد که پس از سال ها، فروش فیلم های ایرانی در این کشور را احیا کرد.

در سال ۲۰۱۵، با اکران فیلم در آمریکا، خبرگزاری آسوشیتدپرس درباره الی را در فهرست ۱۰ فیلم برتر سال ۲۰۱۵ میلادی قرار داد. همچنین، بیش از ۵۰۰ نفر از اعضای شبکه منتقدان نشریه سینمایی ایندی وایر از سراسر جهان، درباره الی را در رتبه هشتم برترین فیلم های خارجی (غیرانگلیسی) سال ۲۰۱۵ قرار دادند. این بازتاب های جهانی، «درباره الی» را به یکی از مهم ترین فیلم ها در شناساندن سینمای ایران به جهان و تثبیت اصغر فرهادی به عنوان یک کارگردان برجسته بین المللی تبدیل کرد.

میزان استقبال مخاطبان و فروش گیشه

با وجود تمام حواشی و تأخیرها در اکران، فیلم درباره الی با استقبال پرشور مخاطبان داخلی مواجه شد. این فیلم از ۱۶ خرداد ۱۳۸۸ روی پرده رفت و با وجود همزمانی بخش عمده اکرانش با التهابات پس از انتخابات ریاست جمهوری آن سال، توانست با ۸۷۸ هزار و ۷۴۰ مخاطب و فروشی بالغ بر ۱۵ میلیارد و ۲۸۵ میلیون ریال، به سومین فیلم پرتماشاگر و دومین فیلم پرفروش سال ۱۳۸۸ تبدیل شود.

استقبال گسترده مخاطبان از این فیلم، علیرغم مضامین چالش برانگیز و پایان تلخ آن، نشان دهنده توانایی فرهادی در برقراری ارتباط با عموم مردم است. فیلم با طرح سوالات اخلاقی و اجتماعی که به طور مستقیم با زندگی روزمره طبقه متوسط جامعه درگیر است، توانست حس همذات پنداری عمیقی در تماشاگران ایجاد کند و آن ها را به فکر وادارد.

نتیجه گیری: چرا درباره الی همچنان زنده است؟

درباره الی پس از سال ها، همچنان در ذهن مخاطبان و منتقدان سینما جای دارد و هر بار تماشای آن، لایه های جدیدی از حقیقت و پنهان کاری را آشکار می سازد. این قدرت بی بدیل فیلم در طرح سوالات بنیادین اخلاقی، اجتماعی و روانشناختی نهفته است که مرزهای زمان و مکان را درمی نوردند و برای هر جامعه ای قابل لمس هستند. فرهادی با این فیلم، صرفاً یک داستان معمایی را روایت نکرد، بلکه به کالبدشکافی دقیق وجدان انسانی و پیچیدگی های جامعه پرداخت.

تأثیر درباره الی بر سینمای ایران نیز غیرقابل انکار است. این فیلم میراثی گران بها برای سینمای اجتماعی ایران به جا گذاشت و راه را برای ساخت فیلم های واقع گرایانه و پرسشگر هموار کرد. «درباره الی» با ترکیب بازی های درخشان، کارگردانی کم نظیر و فیلمنامه ای هوشمندانه، نه تنها یک اثر هنری است، بلکه آینه ای است برای بازتاب ترس ها و امیدهای انسان معاصر. آیا شما فکر می کنید حقیقت درباره الی واقعاً چیست و کدام شخصیت بیشتر مقصر است؟