ایا بعد از طلاق میشود مهریه گرفت؟

پرسش از امکان مطالبه مهریه پس از طلاق، دغدغه بسیاری از زنانی است که دوران جدایی را تجربه می کنند. بله، در بسیاری از شرایط، امکان دریافت مهریه پس از طلاق وجود دارد و وقوع طلاق به خودی خود مانع مطالبه این حق قانونی و شرعی نیست. آشنایی با شرایط و مراحل قانونی برای استیفای این حق از اهمیت بالایی برخورده است.

مهریه به عنوان یکی از مهم ترین حقوق مالی زنان در زندگی مشترک، از لحظه جاری شدن خطبه عقد بر ذمه مرد قرار می گیرد. این حق که گاهی پشتوانه ای برای زنان در مواجهه با چالش های زندگی است، پس از طلاق نیز می تواند مورد مطالبه قرار گیرد. پیچیدگی های حقوقی و شرایط خاص هر پرونده می تواند سردرگمی هایی را برای افراد ایجاد کند. از بخشش مهریه در طلاق خلع یا توافقی گرفته تا بحث رجوع از این بخشش در دوران عده و همچنین محدودیت های زمانی برای مطالبه آن، همگی ابعاد مهمی هستند که آگاهی از آن ها برای هر زنی ضروری است. در این مقاله، با رویکردی جامع و کاربردی، تمامی جوانب مرتبط با مطالبه مهریه پس از طلاق مورد بررسی قرار می گیرد.

مهریه چیست؟ آشنایی با انواع و زمان تعلق آن

مهریه، مالی است که به موجب عقد ازدواج، مرد متعهد به پرداخت آن به زن می شود. این تعهد مالی، چه نقدی و چه غیرنقدی، از لحظه جاری شدن صیغه عقد بر گردن مرد قرار می گیرد و زن، مالک تمام آن می شود. مهریه نه تنها یک حق مالی، بلکه نشانه ای از احترام و پشتوانه مالی برای زن در طول زندگی مشترک و پس از آن است. شناخت انواع مهریه و زمان دقیق تعلق آن، می تواند در درک بهتر حقوق زن پس از طلاق کمک کننده باشد.

انواع مهریه

مهریه به دو دسته اصلی تقسیم می شود که شرایط مطالبه آن را تحت تأثیر قرار می دهد:

• عندالمطالبه: مهریه عندالمطالبه رایج ترین نوع مهریه در ایران است. در این حالت، زن هر زمان که بخواهد، حتی در دوران زندگی مشترک، می تواند تمام مهریه خود را از همسرش مطالبه کند. مرد نیز موظف است به محض مطالبه زن، مهریه را پرداخت کند یا ترتیبی برای پرداخت آن دهد. توانایی مالی مرد در این نوع مهریه شرط پرداخت نیست؛ اگر مرد توانایی پرداخت نداشته باشد، دادگاه می تواند حکم اعسار صادر و مهریه را قسط بندی کند.
• عندالاستطاعه: در مهریه عندالاستطاعه، مطالبه مهریه منوط به توانایی مالی مرد است. به عبارت دیگر، زن تنها زمانی می تواند مهریه خود را دریافت کند که ثابت شود مرد تمکن مالی برای پرداخت آن را دارد. اثبات تمکن مالی مرد بر عهده زن است و اگر نتواند این موضوع را اثبات کند، امکان دریافت مهریه وجود نخواهد داشت. این نوع مهریه، نسبت به عندالمطالبه کمتر رایج است و شرایط خاص خود را دارد.

زمان تعلق مهریه

مهریه به محض خوانده شدن صیغه عقد، به ملکیت زن درمی آید و او می تواند هر زمان که بخواهد، آن را مطالبه کند. با این حال، میزان مهریه قابل دریافت در شرایط خاصی ممکن است متفاوت باشد:

• تعلق کامل مهریه با وقوع نزدیکی: زمانی که بین زن و مرد نزدیکی صورت می گیرد، زن مالک تمام مهریه می شود.
• تفاوت مهریه زن باکره: اگر زن باکره باشد و پیش از نزدیکی، طلاق اتفاق بیفتد، تنها نیمی از مهریه به او تعلق می گیرد. تشخیص باکرگی معمولاً با گواهی پزشکی قانونی صورت می گیرد.

اصل کلی: امکان مطالبه مهریه پس از طلاق (آری یا خیر؟)

پاسخ به این سؤال اساسی، برای بسیاری از زنان که در مسیر جدایی قرار گرفته اند یا طلاق گرفته اند، اهمیت حیاتی دارد. به طور قاطع باید گفت که بله، در بسیاری از شرایط، زن پس از طلاق نیز می تواند مهریه خود را مطالبه کند. نفس وقوع طلاق، به خودی خود، مانع مطالبه مهریه نمی شود و این حق همچنان پابرجاست.

تعهد مرد به پرداخت مهریه، با خوانده شدن صیغه عقد ایجاد می شود و تا زمانی که زن به طور رسمی و قانونی، آن را اسقاط نکرده باشد، این حق برای او محفوظ است. حتی اگر در مراحل طلاق، بحث هایی در خصوص بخشش مهریه مطرح شده باشد، بسته به نوع بخشش و زمان آن، امکان رجوع از آن و مطالبه مجدد مهریه وجود دارد. این موضوع می تواند برای زنانی که در شرایط روحی نامناسب، مهریه خود را بخشیده اند، بسیار امیدوارکننده باشد.

شرایط حیاتی برای مطالبه مهریه بعد از طلاق

گرچه اصل کلی بر امکان مطالبه مهریه پس از طلاق است، اما شرایطی وجود دارد که این امکان را فراهم یا محدود می کند. آگاهی از این شرایط، برای هر زنی که قصد مطالبه مهریه خود را دارد، ضروری است.

الف) در صورتی که مهریه به صورت شفاهی بخشیده شده باشد

در بسیاری از موارد، زنان در زمان طلاق و تحت تأثیر فشار های روحی یا برای تسریع روند جدایی، مهریه خود را به صورت شفاهی یا ضمنی می بخشند. این نوع بخشش، در صورت وجود شرایطی، قابل رجوع است. رجوع از بخشش شفاهی (بذل مهریه)، تنها در دوران عده طلاق امکان پذیر است. دوران عده، مدتی است که زن پس از طلاق باید آن را نگه دارد و نمی تواند ازدواج کند. انواع و مدت زمان عده بسته به شرایط طلاق و وجود نزدیکی متفاوت است:

• عده طلاق رجعی: سه طُهر (سه دوره پاکی از عادت ماهانه) یا سه ماه (برای زنانی که عادت ماهانه ندارند). در این دوران، مرد حق رجوع دارد و زن نیز می تواند از بذل مهریه رجوع کند.
• عده طلاق بائن (مانند خلع و مبارات): نیز سه طُهر یا سه ماه است. با این تفاوت که در طلاق بائن، مرد حق رجوع ندارد، مگر اینکه زن از بذل خود (مهریه یا فدیه) رجوع کند که در آن صورت، طلاق از بائن به رجعی تبدیل می شود و مرد حق رجوع پیدا می کند.
• عده وفات: چهار ماه و ده روز.
• عده زن باردار: تا زمان وضع حمل.

اهمیت اقدام در مهلت عده بسیار بالاست؛ زیرا با اتمام این دوران، حق رجوع از بخشش شفاهی از بین می رود و مطالبه مهریه دیگر ممکن نخواهد بود.

ب) در طلاق خلع و مبارات (طلاق ناشی از کراهت زن)

طلاق خلع و مبارات، انواعی از طلاق بائن هستند که در آن ها زن به دلیل کراهت از همسرش، مالی را به او می بخشد (که می تواند تمام یا بخشی از مهریه باشد یا مالی دیگر به عنوان فدیه) تا مرد راضی به طلاق شود. اما حتی در این نوع طلاق ها نیز، امکان رجوع از این بذل مهریه توسط زن در دوران عده وجود دارد.

اگر زنی در طلاق خلع یا مبارات، مهریه خود را بخشیده باشد، می تواند در دوران عده از این بخشش رجوع کند. با رجوع زن از بذل مهریه، طلاق از نوع بائن (که در آن مرد حق رجوع ندارد) به رجعی تبدیل می شود و مرد نیز حق رجوع به زن را پیدا می کند. این نکته حقوقی مهمی است که بسیاری از زنان از آن بی خبر هستند.

نکته مهم این است که رجوع تنها به مهریه امکان پذیر است و اگر زن فدیه های دیگری غیر از مهریه (مثلاً مالی اضافه بر مهریه) را بخشیده باشد، نمی تواند از بخشش آن فدیه ها رجوع کند.

ج) در طلاق توافقی

در طلاق توافقی، زوجین بر سر تمامی مسائل مربوط به طلاق، از جمله مهریه، حضانت فرزندان، نفقه و اجرت المثل، به توافق می رسند. در بسیاری از موارد طلاق توافقی، زن برای راضی کردن مرد به طلاق، بخشی یا تمام مهریه خود را می بخشد. شرایط امکان رجوع از این بخشش، دقیقاً مشابه طلاق خلع است؛ یعنی زن می تواند در دوران عده از بخشش مهریه خود رجوع کند. با این رجوع، طلاق توافقی که عمدتاً از نوع بائن است، به طلاق رجعی تبدیل شده و مرد نیز حق رجوع به زندگی مشترک را پیدا می کند.

تنظیم یک توافق نامه طلاق دقیق و جامع، که در آن تمامی جزئیات مربوط به مهریه و سایر حقوق زن به وضوح قید شود، از اهمیت بالایی برخوردار است. مشورت با وکیل خانواده در این مرحله می تواند از بروز مشکلات آتی جلوگیری کند.

د) در صورت عدم بخشش مهریه یا بخشش مشروط

واضح است که اگر زن اصلاً مهریه خود را نبخشیده باشد، حق مطالبه آن پس از طلاق به طور کامل برای او محفوظ است و هیچ محدودیتی، جز مهلت قانونی مطالبه که در ادامه به آن پرداخته می شود، وجود ندارد.

گاهی اوقات نیز بخشش مهریه به صورت مشروط صورت می گیرد؛ مثلاً زن شرط می کند در ازای حضانت فرزند، مهریه خود را ببخشد. در این موارد، لازم است شرایط بخشش به دقت بررسی شود. اگر شرط محقق نشود یا شرط باطل باشد، بخشش مهریه نیز می تواند بی اعتبار تلقی شود و زن همچنان حق مطالبه مهریه را داشته باشد.

در چه صورت گرفتن مهریه بعد از طلاق ممکن نیست؟ (موارد سلب حق)

با وجود اصل کلی بر امکان مطالبه مهریه پس از طلاق، مواردی نیز وجود دارد که در آن ها حق مطالبه مهریه از زن سلب می شود و دیگر نمی تواند برای دریافت آن اقدام کند. شناخت این موارد برای جلوگیری از تضییع حقوق ضروری است.

الف) بخشش مهریه به صورت کتبی و رسمی

یکی از مهم ترین مواردی که حق مطالبه مهریه را از زن سلب می کند، بخشش مهریه به صورت رسمی و کتبی است. اگر زن به موجب یک اقرارنامه رسمی در دفتر اسناد رسمی، یا سند رسمی دیگری، مهریه خود را به طور قطعی به همسرش بخشیده باشد، دیگر امکان رجوع از این بخشش وجود نخواهد داشت. این نوع بخشش، یک تعهد حقوقی غیرقابل بازگشت ایجاد می کند و زن نمی تواند ادعایی مبنی بر پشیمانی و مطالبه مجدد مهریه داشته باشد، مگر در موارد بسیار خاص و نادر که ثابت شود بخشش تحت اکراه، اشتباه یا تدلیس صورت گرفته است.

ب) اتمام دوران عده پس از بخشش شفاهی

همان طور که پیش تر اشاره شد، حق رجوع از بخشش شفاهی مهریه (بذل مهریه) تنها در دوران عده امکان پذیر است. اگر زن مهریه خود را به صورت شفاهی بخشیده باشد و پس از آن، دوران عده طلاق نیز به اتمام برسد، دیگر نمی تواند از بخشش خود رجوع کرده و مهریه را مطالبه کند. با پایان یافتن عده، بخشش مهریه قطعی شده و زن این حق را از دست می دهد. بنابراین، زنان باید به زمان بندی دقیق و اقدام به موقع در این خصوص توجه ویژه داشته باشند.

ج) فوت یکی از زوجین

وضعیت مهریه در صورت فوت یکی از زوجین به شرح زیر است:

• فوت زن: اگر زن پیش از مطالبه مهریه فوت کند، حق مهریه او از بین نمی رود، بلکه این حق به ورثه او منتقل می شود و ورثه می توانند مهریه را از مرد مطالبه کنند.
• فوت مرد: اگر مرد فوت کند، مهریه زن به عنوان دین بر عهده او باقی می ماند و زن می تواند مهریه خود را از ماترک (اموال به جای مانده) همسر متوفی خود مطالبه کند. این مطالبه تابع قوانین ارث و بدهی های متوفی است و مهریه زن در زمره دیون ممتاز قرار دارد.

مهلت قانونی مطالبه مهریه بعد از طلاق (نکته تمایز و تکمیلی)

یکی از مهم ترین نکاتی که در خصوص مطالبه مهریه پس از طلاق، کمتر به آن پرداخته می شود، «مهلت قانونی» یا همان «قانون ۱۰ ساله» برای مطالبه این حق است. این نکته می تواند تفاوت های قابل توجهی در نتیجه پرونده های حقوقی ایجاد کند و آگاهی از آن برای زنان بسیار حیاتی است.

بر اساس رویه قضایی و استنباط از برخی مواد قانونی، حق مطالبه مهریه پس از گذشت ده سال از تاریخ طلاق، ممکن است با چالش جدی مواجه شود. این مهلت از تاریخ ثبت رسمی طلاق آغاز می شود. به این معنا که زن باید ظرف ۱۰ سال پس از ثبت طلاق، برای مطالبه مهریه خود اقدام کند.

اگرچه در قوانین صریحی که مهریه را پس از ۱۰ سال از بین ببرد وجود ندارد، اما برخی از محاکم قضایی با استناد به مبحث مرور زمان و برای ایجاد پایداری در روابط حقوقی و جلوگیری از سوءاستفاده های احتمالی، این بازه زمانی را برای مطالبه مهریه مورد توجه قرار می دهند. پیامدهای عدم اقدام در این بازه زمانی می تواند از دست رفتن شانس مطالبه مهریه باشد. بنابراین، توصیه می شود زنان بلافاصله پس از طلاق یا در اسرع وقت، برای استیفای حق مهریه خود از طریق مراجع قانونی اقدام کنند.

به این نکته باید توجه کرد که در مهریه عندالمطالبه، هر زمان که زن مهریه را مطالبه کند، مرد باید آن را بپردازد و مهریه دینی است که از بین نمی رود. اما رویه قضایی در مورد مطالبه مهریه پس از گذشت زمان طولانی از طلاق، ممکن است متفاوت باشد. لذا، اقدام به موقع و در بازه زمانی معقول، به نفع زن خواهد بود.

مراحل و مراجع قانونی برای مطالبه مهریه پس از طلاق

برای مطالبه مهریه پس از طلاق، دو مسیر اصلی قانونی وجود دارد که هر یک مزایا و محدودیت های خاص خود را دارند. انتخاب مسیر مناسب بستگی به شرایط پرونده، نوع سند ازدواج و تصمیم زن دارد.

الف) مطالبه از طریق دادگاه خانواده

مسیر دادگاه خانواده، رایج ترین روش برای مطالبه مهریه است، به ویژه در مواردی که سند ازدواج عادی باشد یا زن نیاز به صدور حکم اعسار (قسط بندی مهریه) از سوی دادگاه داشته باشد.

1. ارائه دادخواست مطالبه مهریه: زن یا وکیل او باید با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست مطالبه مهریه را تنظیم و به دادگاه خانواده ارائه دهند. در این دادخواست، مبلغ مهریه و درخواست صدور حکم پرداخت آن قید می شود.
2. مراحل رسیدگی قضایی: پس از ثبت دادخواست، پرونده به شعبه مربوطه ارجاع شده و برای طرفین جلسات رسیدگی تعیین می شود. در این جلسات، زوجین می توانند دفاعیات خود را مطرح کنند. دادگاه مدارک موجود (از جمله عقدنامه و طلاق نامه) را بررسی و در صورت نیاز، تحقیقات تکمیلی انجام می دهد.
3. صدور حکم و اجرای آن: پس از اتمام رسیدگی، دادگاه حکم به پرداخت مهریه صادر می کند. در صورت عدم پرداخت از سوی مرد، زن می تواند تقاضای صدور اجراییه کند. از طریق اجراییه، امکان توقیف اموال منقول و غیرمنقول مرد (مانند حساب های بانکی، حقوق، اتومبیل، ملک) و حتی در برخی شرایط، حکم جلب او برای پرداخت مهریه فراهم می شود.
4. نقش وکیل دادگستری: حضور وکیل متخصص خانواده در این فرآیند می تواند بسیار کمک کننده باشد. وکیل با تسلط بر قوانین و رویه های قضایی، می تواند دادخواست را به درستی تنظیم کرده، دفاعیات لازم را ارائه دهد و مراحل اجرایی را پیگیری کند تا حقوق زن به بهترین نحو استیفاء شود.

ب) مطالبه از طریق اداره ثبت اسناد و املاک (اجراییه ثبتی)

این روش برای مطالبه مهریه سریع تر و کم هزینه تر از روش قضایی است، اما تنها در صورتی قابل استفاده است که سند ازدواج (عقدنامه) رسمی باشد.

1. مراجعه به دفتر اسناد رسمی: زن یا وکیل او می تواند با ارائه اصل عقدنامه رسمی به دفتر اسناد رسمی که عقد در آنجا ثبت شده است، درخواست صدور اجراییه مهریه را مطرح کند.
2. درخواست صدور اجراییه ثبتی: دفترخانه پس از بررسی مدارک، اجراییه را صادر و به اداره ثبت اسناد و املاک محل اقامت مرد ارسال می کند.
3. معرفی اموال برای توقیف: زن می تواند اموال منقول و غیرمنقول مرد را به اداره ثبت معرفی کند تا نسبت به توقیف آن ها اقدام شود. این اموال شامل حساب های بانکی، سهام، خودرو، ملک و غیره می شود.
4. مزایا و محدودیت ها: روش ثبتی معمولاً سرعت بیشتری دارد و هزینه های دادرسی آن کمتر است. با این حال، اصلی ترین محدودیت آن این است که اداره ثبت نمی تواند حکم اعسار (قسط بندی) صادر کند و همچنین در صورت عدم وجود اموال قابل شناسایی از مرد، زن نهایتاً باید از طریق دادگاه (و نه ثبت) برای حکم جلب یا سایر اقدامات قضایی اقدام کند.

انتخاب مسیر مناسب برای مطالبه مهریه، نیازمند آگاهی کامل از شرایط و مشورت با متخصصین حقوقی است. گاهی ترکیب هر دو روش نیز برای استیفای کامل حقوق زن ضروری می شود.

مدارک لازم برای طرح دعوی مهریه بعد از طلاق

جمع آوری و آماده سازی مدارک لازم پیش از اقدام حقوقی برای مطالبه مهریه، از اهمیت بالایی برخوردار است. این مدارک، اساس و مبنای طرح دعوی بوده و بدون آن ها، پیگیری قانونی ممکن نخواهد بود. مدارک اصلی مورد نیاز برای طرح دعوی مهریه پس از طلاق به شرح زیر است:

• شناسنامه و کارت ملی زن: برای احراز هویت و مشخصات فردی زوجه، ارائه اصل یا کپی مصدق شناسنامه و کارت ملی ضروری است.
• اصل یا کپی مصدق سند ازدواج (عقدنامه): این سند، مهم ترین مدرک برای اثبات عقد و میزان مهریه توافق شده است. بدون آن، مطالبه مهریه امکان پذیر نخواهد بود.
• اصل یا کپی مصدق سند طلاق (طلاق نامه): برای اثبات وقوع طلاق و شروع دوران عده یا قطعیت طلاق، ارائه طلاق نامه رسمی الزامی است.
• در صورت وجود، مدارک مربوط به بخشش مهریه یا رجوع از آن: اگر زن قبلاً مهریه را بخشیده و قصد رجوع از آن را دارد، یا اگر بخشش به صورت مشروط بوده، مدارک مربوط به این بخشش ها یا شروط، باید ارائه شود. (مثلاً اقرارنامه بخشش، یا دلایل رجوع از آن در دوران عده).
• لیست اموال منقول و غیرمنقول زوج (در صورت اطلاع): برای تسریع در روند توقیف اموال و اجرای حکم مهریه، اگر زن از اموال همسر سابق خود (مانند حساب بانکی، خودرو، ملک، حقوق دریافتی) اطلاع دارد، می تواند لیست آن ها را به دادگاه یا اداره ثبت ارائه دهد.
• وکالت نامه (در صورت استفاده از وکیل): اگر زن از طریق وکیل اقدام می کند، ارائه وکالت نامه رسمی که حدود اختیارات وکیل در آن مشخص شده باشد، ضروری است.

توصیه می شود قبل از هرگونه اقدام، از صحت و کامل بودن تمامی مدارک اطمینان حاصل شود. در برخی موارد، ممکن است نیاز به استعلامات قضایی یا ثبتی برای تکمیل مدارک باشد.

سوالات متداول (FAQ)

اگر مرد اموالی نداشته باشد، آیا می توان مهریه را گرفت؟

بله، در صورتی که مرد توانایی مالی برای پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، زن می تواند از طریق دادگاه تقاضای اعسار (ناتوانی مالی) کند. در این صورت، دادگاه مهریه را به صورت اقساطی تعیین می کند و مرد موظف است در اقساط مشخص شده، مهریه را بپردازد. عدم پرداخت اقساط می تواند منجر به جلب مرد شود.

آیا می توان مهریه را بعد از طلاق قسط بندی کرد؟

بله، قسط بندی مهریه از طریق درخواست اعسار از سوی مرد در دادگاه خانواده صورت می گیرد. دادگاه پس از بررسی وضعیت مالی مرد، میزان و نحوه اقساط را تعیین می کند. زن نیز می تواند با توافق با مرد، بر سر قسط بندی مهریه به صورت توافقی عمل کند.

آیا بعد از طلاق امکان مطالبه نفقه و اجرت المثل ایام زوجیت نیز وجود دارد؟

بله، زن پس از طلاق، علاوه بر مهریه، می تواند نفقه ایام گذشته (در صورتی که در طول زندگی مشترک پرداخت نشده باشد)، نفقه ایام عده (در طلاق های رجعی) و همچنین اجرت المثل ایام زوجیت را مطالبه کند. اجرت المثل، در ازای کارهایی است که زن در خانه همسر خود و به دستور او انجام داده و شرعاً بر عهده او نبوده است.

تفاوت رجوع از بذل مهریه و بخشش مهریه چیست؟

بخشش مهریه به معنای اسقاط حق مهریه به طور کلی است که می تواند به صورت رسمی (کتبی) یا شفاهی باشد. اگر بخشش به صورت کتبی و رسمی باشد، اغلب غیرقابل رجوع است. اما رجوع از بذل مهریه حالتی خاص از بخشش مهریه است که زن در طلاق های خلع یا مبارات، مهریه را می بخشد تا طلاق صورت گیرد. این نوع بخشش، در دوران عده قابل رجوع است و با رجوع زن، طلاق از بائن به رجعی تبدیل می شود.

آیا برای گرفتن مهریه بعد از طلاق حتماً باید وکیل گرفت؟

اجباری برای گرفتن وکیل وجود ندارد و زن می تواند شخصاً مراحل قانونی را پیگیری کند. با این حال، به دلیل پیچیدگی های قوانین و رویه های قضایی، کمک گرفتن از وکیل متخصص خانواده می تواند شانس موفقیت در پرونده را به طور قابل توجهی افزایش دهد و از اشتباهات احتمالی جلوگیری کند. وکیل می تواند تمامی مراحل از تنظیم دادخواست تا پیگیری اجرای حکم را بر عهده بگیرد.

آیا حکم جلب برای مهریه بعد از طلاق صادر می شود؟

در صورتی که مرد علی رغم حکم دادگاه مبنی بر پرداخت مهریه (چه به صورت یکجا و چه اقساطی)، از پرداخت آن امتناع کند و اموالی نیز برای توقیف از او شناسایی نشود، زن می تواند از دادگاه درخواست حکم جلب مرد را کند. البته این امر پس از طی مراحل قانونی و احراز عدم توانایی یا استنکاف از پرداخت صورت می گیرد.

نتیجه گیری و توصیه پایانی

مطالبه مهریه پس از طلاق، یکی از پیچیده ترین و در عین حال، مهم ترین حقوقی است که زنان می توانند از آن بهره مند شوند. همان طور که در این مقاله بررسی شد، در اغلب شرایط، امکان دریافت مهریه حتی پس از جاری شدن صیغه طلاق نیز وجود دارد. این حق، پشتوانه ای حیاتی برای زنان در مواجهه با تغییرات زندگی است و آگاهی از جزئیات آن، برای هر زنی ضروری به نظر می رسد.

مسیر مطالبه مهریه، از شناخت دقیق انواع مهریه و شرایط تعلق آن گرفته تا درک تفاوت های بخشش شفاهی و کتبی، و همچنین مهلت های قانونی و مراحل پیگیری در دادگاه یا اداره ثبت، پر از نکات و ریزه کاری های حقوقی است. بخشش شفاهی در دوران عده، تبدیل طلاق بائن به رجعی با رجوع از بذل، و همچنین مهلت قانونی ۱۰ ساله برای مطالبه مهریه، همگی ابعادی هستند که بی توجهی به آن ها می تواند به تضییع حق منجر شود.

پیگیری حقوقی دقیق و به موقع، کلید استیفای این حق است. پیچیدگی های حقوقی و تغییرات قوانین، نیاز به مشاوره ای دقیق و به روز را بیش از پیش نمایان می سازد. به همین دلیل، توصیه اکید می شود که در هر مرحله از تصمیم گیری برای مطالبه مهریه، از مشاوران و وکلای متخصص خانواده کمک گرفته شود. یک وکیل مجرب می تواند با راهنمایی های صحیح، جمع آوری مدارک لازم و پیگیری قانونی، فرآیند را برای زن تسهیل کرده و او را در رسیدن به حق و حقوق قانونی اش یاری رساند.